Giấc ngủ quan trọng như thế nào đối với con của bạn?

Tính tình cáu kỉnh, điểm thấp, dễ dàng nổi giận và buồn bực có thể là các dấu hiệu cho thấy rằng con của bạn không được ngủ đủ giấc (Fotolia)

Đây là loạt 10 bài báo về chủ đề “Làm thế nào để con bạn học tập tốt nhất” được viết bởi công dân người Canada Pat Kozyra – bà đã theo nghề dạy học hơn 50 năm qua. Trong loạt bài báo này bà sẽ đưa ra một loạt các chủ đề mà chắc có lẽ sẽ thu hút sự quan tâm của cả các bậc làm cha mẹ và các giáo viên. Các chủ đề đó bao gồm phong cách học của trẻ, các loại hình trí tuệ, tầm quan trọng của âm nhạc, tầm quan trọng của vui chơi và nhiều chủ đề khác. Trong thời gian loạt bài này được đăng, các câu hỏi có thể được gởi đến Pat và bà sẽ chọn ra một câu hỏi để trả lời vào mỗi tuần.

Một trong những điều ngạc nhiên nhất mà tôi đã trải nghiệm về cuộc sống ở Hồng Kông là trẻ em đi ngủ rất trễ vào buổi tối. Các nhà báo thường có nhiều bài viết về tính nghiêm trọng của sự thiếu ngủ. Rõ ràng rằng đó là một vấn đề rất phổ biến và cấp bách. Theo nhiều bố mẹ cho hay thì nguyên nhân một phần là do trẻ em được giao nhiều bài tập về nhà, tham gia nhiều lớp học thêm và bố mẹ chúng thường đi làm về trễ vào buổi tối… Dưới đây tôi sẽ chia sẻ với các bạn một số thông tin mà tôi thu thập được từ các chuyên gia trong lĩnh vực này.

Con của tôi cần ngủ bao nhiêu?

Điều đó phụ thuộc vào độ tuổi và tính cách của trẻ. Đa số các trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi cần ngủ từ 12-14 tiếng một ngày. Sồ giờ ngủ dần dần giảm xuống khi chúng không còn ngủ vào ban ngày và ngủ ít lại vào ban đêm. Biểu đồ ở đây cung cấp các chỉ dẫn chung, nhưng xin lưu ý rằng đây chỉ là số liệu trung bình và một số trẻ có thể ngủ nhiều hơn hoặc ít hơn các trẻ khác ở cùng độ tuổi.

Làm sao tôi biết con tôi bị mất ngủ?

Tính tình cáu kỉnh, điểm thấp, dễ dàng nổi giận và hiếu động có thể là các dấu hiệu cho thấy rằng con của bạn không được ngủ đủ giấc. Mặc dù với một số trẻ thì những dấu hiệu trong cách cư xử của chúng khó nhận biết hơn. Nếu con của bạn bình thường vẫn dễ chịu nhưng lại khó thức dậy vào buổi sáng, ngủ bất cứ khi nào có cơ hội, hoặc buồn ngủ vào buổi trưa thì có thể là nó cần được ngủ thêm. Một số trẻ cứ ngủ thiếp đi bất cứ khi nào chúng ngồi trong xe hơi hoặc ngồi trước màn hình ti-vi. Một số đứa khác thậm chí không thể chờ cho đến khi tìm được một nơi thích hợp. Trong một nghiên cứu được thực hiện bởi Hiệp Hội Giấc Ngủ Quốc Gia, 15% số trẻ em được báo cáo là ngủ gục trong lớp học. Chúng thường ngủ trong khi nghe bài giảng.

Con của tôi thường ngủ đủ nhưng khó thức dậy vào buổi sáng. Tại sao?

Biểu đồ giấc ngủ chỉ cung cấp những chỉ dẫn chung. Nếu con bạn 9 tuổi và ngủ 10 tiếng mỗi đêm nhưng vẫn ghét dậy sớm thì có lẽ nó cần ngủ thêm đến 11 tiếng. Hoặc có lẽ nó ngủ đủ số lượng nhưng chất lượng ngủ lại không đạt yêu cầu. Có thể do một nguyên nhân khác như là mắc chứng ngưng thở khi ngủ, vốn dĩ ảnh hưởng đến 2% số trẻ em. Đó là tình trạng rối loạn giấc ngủ nghiêm trọng mà có thể khiến cho đường hô hấp bên trên của trẻ liên tục bị nghẹt và làm cho trẻ khó thở vào ban đêm. Bạn có thể nghe tiếng ngáy liên tục hoặc ngáy nhưng lâu lâu lại ngưng được một lúc. Mỗi lần đường hô hấp bị tắc, trẻ phải thức dậy mới đổi được tư thế và làm gián đoạn giấc ngủ. Nếu bạn nghĩ con của bạn có thể bị chứng ngưng thở khi ngủ thì bạn hãy đến gặp các bác sĩ chuyên khoa trẻ em.

Thiếu ngủ ảnh hưởng đến con tôi như thế nào?

Ngoài những biểu hiện thay đổi trong cách cư xử được đề cập ở trên, điểm số của trẻ có thể bị ảnh hưởng. Một số nghiên cứu cho thấy trẻ có điểm số thấp thường ngủ ít hơn trẻ nhận được điểm A hoặc B. Ít nhất thì giáo viên của con bạn có thể liệt nó vào danh sách biếng học hoặc học kém nếu con bạn mơ mơ màng màng trong lớp học.

Làm thế nào khiến con tôi đi ngủ sớm hơn?

Nếu con bạn không có một thói quen trước khi vào giấc ngủ, vậy hãy thiết lập một thói quen cho nó. Ban đầu hãy chọn lúc nào gần với thời điểm mà con bạn đi ngủ như hiện nay. Lúc đi ngủ trẻ nên được thư giãn, thả lỏng cơ thể và chuẩn bị cho việc ngủ. Tắm, kể chuyện hay có một thời gian tĩnh lặng cùng với bạn… những điều này sẽ trở thành những dấu hiệu cho con bạn biết một ngày đã kết thúc. Khi bạn đã tạo được thói quen cho con thì hãy dời nó lại sớm hơn một ít phút mỗi tối, mãi cho đến khi con của bạn đi ngủ đúng giờ bạn mong muốn và thức dậy dễ dàng vào buổi sáng.

Trẻ vị thành niên có thể khiến bạn gặp nhiều khó khăn trong việc này hơn. Ở độ tuổi ấy, cuộc sống của một đứa trẻ phức tạp hơn với nhiều nhu cầu phải tận dụng thời gian: bài tập nhà, cuộc sống xã hội, hoạt động ngoài giờ, có thể còn có công việc bán thời gian. Chúng còn muốn có thời gian riêng tư và giờ đi ngủ chính là lúc mà chúng có thể cảm thấy riêng tư nhất. Hơn nữa, một số nhà nghiên cứu về giấc ngủ cho rằng thời gian đi ngủ của trẻ vị thành niên trở nên trễ hơn, chắc có lẽ có một nguyên nhân về mặc sinh lí cho điều này. Không may rằng trẻ vị thành niên vẫn phải thức dậy đến trường. Trong khi bạn không thể thay đổi những biến đổi sinh lí của trẻ, bạn có thể giúp chúng có được giấc ngủ. Nếu con bạn không thấy mệt vào buổi tối, hãy chắc chắn rằng nó vẫn đi ngủ theo giờ quy định. Hãy đề nghị nó đọc một quyển sách hơn là nói chuyện trực tuyến hay xem TV. Hãy đánh thức con bạn vào cùng một thời điểm vào buổi sáng , thậm chí là vào thứ 7 và chủ nhật để nó có thể buồn ngủ vào tối đó. Còn một điều nữa, hãy chắc chắn rằng con bạn không uống cà phê vào ban đêm vì cà phê gây khó ngủ.

Nếu con của tôi thiếu ngủ trong suốt cả tuần nó có thể ngủ bù vào cuối tuần không?

Nghiên cứu cho thấy nhiều trẻ vị thành niên đang ngủ bù thêm 2 giờ vào mỗi tối cuối tuần. Điều đó có nghĩa rằng chúng ngủ đến 10 tiếng vào cuối tuần. Điều này khiến chúng ít có thời gian thực hiện các hoạt động khác. Nếu con của bạn ngủ bù vào cuối tuần thì đó không phải là một ý kiến hay. Nếu nó thức dậy trễ vào thứ 7 và chủ nhật nó có thể không thấy buồn ngủ vào tối chủ nhật. Vì thế nó sẽ bắt đầu tuần mới không hiệu quả.

KHÔNG BAO GIỜ có sự lựa chọn về thời gian đi ngủ. Như Barbara Coloroso, một chuyên gia về hành vi ứng xử, cho biết: chỉ có một sự lựa chọn là liệu ta nên mặc bộ đồ ngủ màu đỏ hay màu xanh mà thôi – điều quan trọng là có một giấc ngủ hợp lí.

Hỡi các bậc làm cha làm mẹ, điểm mấu chốt là con cái của bạn không thể học tập hiệu quả nếu chúng mệt mỏi và không ngủ đủ giấc.

Pat Kozyra là tác giả của cuốn “Lời khuyên dành cho các bậc cha mẹ và giáo viên – kỷ niệm 50 năm giảng dạy và chia sẻ những gì tôi đã học được”. Cuốn sách có bày bán ở Amazon.com, Barnes và Noble.com, các cửa hàng trẻ em ở Hồng Kông, Swindon Books, Kelly and Walsh (Pacific Place) và Beachside Bookstore ở Stanley. Để hỏi ý kiến về các vấn đề giảng dạy và cách làm cha mẹ bạn có thể viết thư đến địa chỉ patkozy@hotmail.com.

Tác giả: Pat Kozyra | Dịch giả: T.Thảo