Thứ Sáu Tuần XVII Thường Niên
Lv 23,1.4-11.15-16
Mt 13,54-58
SỨ ĐIỆP TỪ QUÊ HƯƠNG VÀ NIỀM TIN SÂU SẮC
Tin Mừng Matthêu 13,54‑58 không chỉ đơn thuần thuật lại sự kiện lịch sử Chúa Giêsu bị người quê nhà từ chối, nhưng còn mở ra một chiều sâu thiêng liêng khiến mỗi chúng ta phải dừng lại để suy ngẫm về thái độ của mình trước mầu nhiệm Thiên Chúa. Khi những người Nadarét nhìn Đức Giêsu qua lăng kính của thân thế và nguồn gốc gia đình, họ vô tình đánh mất cơ hội gặp gỡ Đấng Cứu Độ. Thánh Gioan Kim Khẩu đã nhận định rằng “sự khinh khi lớn nhất là khinh khi tình yêu Thiên Chúa.” Chính vì vậy, họ không nhận ra quyền năng đang ẩn chứa trong một con người có vẻ ngoài bình thường.
Lịch sử Nadarét, một làng quê nhỏ bé giữa miền Galilê, từng nổi tiếng không phải vì những thành tựu khoa học hay triết học, mà vì tính chất khiêm nhường và giản dị của cư dân. Tuy nhiên, chính tính giản dị ấy lại dễ trở thành rào cản khi người ta chỉ muốn nhìn Chúa Giêsu như một “thợ mộc” chứ không phải là Đấng có quyền năng chữa lành và giảng dạy với uy quyền Thiên Chúa. Thánh Augustinô từng viết: “Nếu chúng ta chỉ tìm kiếm Thiên Chúa trong sự lớn lao của phép lạ, thì chúng ta sẽ không bao giờ nhận ra Người trong tĩnh lặng của tình yêu.” Qua đó, ngài khẳng định rằng Thiên Chúa hiện diện trước hết trong lòng khiêm nhường của người tin chứ không phải trong sự phô trương của quyền năng.
Một khía cạnh nữa của đoạn Tin Mừng này là sự tự do tuyệt đối mà Thiên Chúa dành cho mỗi tâm hồn. Đức Giêsu không ép buộc đức tin; Người chỉ ban phát ơn lành cho những ai thực sự mở lòng đón nhận. Trong Thánh kinh, phép lạ không bao giờ được thực hiện chỉ để thỏa mãn sự tò mò hay thỏa mãn nhu cầu chứng minh quyền năng, mà nhằm dẫn dắt con người tiến sâu hơn vào mối tương giao cá nhân với Thiên Chúa. Khi chúng ta đặt ra câu hỏi “Chúa ở đâu trong đời tôi?” thì câu trả lời không phải là một dấu lạ ngoạn mục, mà chính là sự hiện diện âm thầm của Ngài trong từng khoảnh khắc thường nhật.
Tin Mừng hôm nay còn nhắc chúng ta về trách nhiệm của cộng đoàn đức tin trong việc hỗ trợ nhau lớn lên trong đức tin. Nếu người dân Nadarét – những người cùng quê cùng xóm – không nhận ra Chúa Giêsu, thì liệu trong cộng đoàn chúng ta có tồn tại những rào cản khiến anh chị em mình không cảm nhận được tình yêu Thiên Chúa? Chúng ta cần tự vấn: trong các sinh hoạt giáo xứ, các buổi cầu nguyện, thánh lễ, chúng ta có thực sự tạo ra không gian để mọi người được đón nhận và sống niềm tin hay chỉ đơn thuần thực hiện các nghi thức?
Trong đời sống gia đình, cha mẹ có thể vô tình trở thành “người Nadarét” đối với con cái khi không nhìn thấy tài năng, ơn gọi riêng của từng thành viên và chỉ so sánh, đánh giá họ theo những khuôn mẫu có sẵn. Người trẻ cũng dễ rơi vào cạm bẫy của thành kiến xã hội, tự giới hạn mình trong những ước mơ hẹp hòi, không dám đón nhận ơn gọi cao cả Chúa đang mời gọi. Do đó, Tin Mừng kêu gọi mỗi người chúng ta phải vượt qua “cái tôi” ích kỷ để thấy được giá trị độc đáo Thiên Chúa ban tặng nơi mỗi người xung quanh.
Thực tế ngày nay, “quê hương” có thể hiểu rộng hơn thành cộng đồng trực tiếp của chúng ta: gia đình, nhóm bạn, nơi làm việc hay môi trường học tập. Nếu chúng ta chỉ nhìn nhau qua những góc khuất hạn chế, đặt định kiến lên trên tình yêu thương, thì Tin Mừng vẫn tiếp tục bị từ chối giữa lòng thế giới hiện đại. Nhưng nếu mỗi ngày chúng ta chọn cách lắng nghe chân thành, phục vụ khiêm nhường, và thể hiện lòng trắc ẩn qua từng hành động nhỏ, thì phép lạ lớn nhất – sự biến đổi nội tâm – sẽ xảy đến, không chỉ cho chính chúng ta mà cho cả những người xung quanh.
Hơn thế nữa, lời Chúa hôm nay khơi gợi nơi chúng ta khát vọng sống đạo sâu sắc hơn. Chúng ta không thể thỏa mãn với một đức tin hời hợt, chỉ bám víu vào thói quen hay phong trào. Đức tin chân chính là một hành trình không ngừng học hỏi, lắng nghe và trao ban. Mỗi khi chúng ta đọc Lời Chúa, tham dự thánh lễ, gặp gỡ anh chị em, chúng ta được mời gọi nhìn nhận sự hiện diện của Chúa trong mọi hoàn cảnh, đặc biệt là trong những thử thách, khó khăn. Như Thánh Phaolô khuyên nhủ: “Mọi sự đều hợp tác cho điều tốt cho những ai yêu mến Thiên Chúa” (Rm 8,28). Thử thách từ sự từ chối, từ những giây phút khô khan của tâm hồn không phải là dấu hiệu của sự vắng bóng Thiên Chúa, nhưng là dịp để chúng ta học cách tin tưởng vào kế hoạch tuyệt diệu của Ngài.
Cuối cùng, chúng ta hãy nhớ rằng cuộc sống Kitô hữu không chỉ là một loạt những thực hành tôn giáo, mà là một mối tương giao sâu xa với Đấng Sống. Mỗi ngày là một hành trình gặp gỡ – gặp gỡ Chúa trong lời cầu nguyện, gặp gỡ anh chị em trong yêu thương, và gặp gỡ chính bản thân trong sự trung thực với Thiên Chúa. Khi chúng ta chọn sống như vậy, chúng ta không chỉ vượt qua cái “quê hương” của những thành kiến, mà còn trở thành những chứng nhân sống động, mang Tin Mừng đến với mọi người, ngay cả trong những nơi tưởng chừng không thể có phép lạ.
Lm. Anmai, CSsR