Thứ Hai Tuần III Mùa Chay : DẸP BỎ THÀNH KIẾN VÀ THÁI ĐỘ BẢO THỦ ĐỂ NHẬN RA Ý CHÚA

Thứ Hai Tuần III Mùa Chay

2V 5,1-15a; Lc 4,24-30

DẸP BỎ THÀNH KIẾN VÀ THÁI ĐỘ BẢO THỦ ĐỂ NHẬN RA Ý CHÚA

Bài đọc 1 hôm nay (2V 5,1-15a) kể lại câu chuyện ông Naaman, vị tướng lừng danh xứ Syria, bị phong hủi. Ông nghe danh ngôn sứ Êlisêô, bèn tìm đến nhờ chữa lành. Thế nhưng, trái ngược với lòng mong đợi của Naaman, ngôn sứ chẳng đích thân ra đón tiếp hay thực hiện nghi thức long trọng nào, chỉ sai người đầy tớ ra bảo ông: “Hãy đi tắm dưới sông Giođan.” Naaman mang tâm lý một vị tướng kiêu hãnh, lại sẵn trong đầu những suy nghĩ sắp đặt sẵn về cách phải được chữa trị. Ông đã nổi giận, toan bỏ về. Rất may, những người đầy tớ đã khuyên ông đừng chấp nệ sĩ diện, vì “nếu ngôn sứ bảo cha làm điều gì khó, chắc cha cũng làm, huống chi chỉ bảo đi tắm mà thôi.” Cuối cùng, Naaman chịu buông bỏ thành kiến, vâng phục theo lời ngôn sứ, dìm mình bảy lần dưới sông Giođan, và phép lạ đã xảy ra: da thịt ông được đổi mới như trẻ thơ.

Chính bài đọc này soi sáng Tin Mừng (Lc 4,24-30), thuật lại thái độ của dân làng Nazaret khi Chúa Giêsu trở về quê nhà. Ngài từng sống giữa họ, xuất thân từ một gia đình bình thường, con bác thợ mộc. Họ nghĩ rằng Đấng Mêsia phải là ai đó hào nhoáng, xuất thân cao trọng, làm những dấu lạ oai hùng; họ đâu thể ngờ “anh nhà quê” này lại là Con Thiên Chúa. Khi nghe Chúa nhắc tới câu chuyện bà góa thành Sarepta thời Êlia hay Naaman xứ Syria thời Êlisêô, họ không mở lòng đón nhận mà ngược lại, phẫn nộ, lôi Chúa ra khỏi thành, định xô Người xuống vực. Sự hung hãn này cho thấy họ đã có sẵn thành kiến, lối mòn ý nghĩ và tự mãn, không chịu tin Đấng Mêsia phải trải qua một lộ trình bình dị, khó nghèo như thế. Không khác gì Naaman ban đầu, nhưng Naaman có người khuyên nhủ nên đã hạ mình đi tắm sông Giođan; còn dân Nazaret lại cố chấp, kết cục gây nên một thảm cảnh: suýt nữa họ trở thành những kẻ sát nhân của chính Con Thiên Chúa.

Thành kiến và lối suy nghĩ “có sẵn” ấy vô cùng nguy hiểm. Nó khiến ta như bị “bịt mắt,” không còn thấy được sự mới mẻ, những con đường ít ai ngờ mà Chúa muốn dẫn ta. Naaman khi tin vào ý Chúa đã được chữa lành, còn dân Nazaret lại đẩy Chúa ra khỏi cuộc sống của họ, mất đi cơ hội đón nhận Đấng Cứu Thế. Từ đó, ta nhìn sang đời sống thường ngày: nếu ta muốn người khác luôn làm theo ý mình, ta dễ thành độc đoán, bảo thủ; ngược lại, ta cũng khiến họ mất cơ hội phát huy khả năng riêng. Nguy hiểm hơn, ta còn áp đặt những suy nghĩ lệch lạc lên cả Thiên Chúa, “đòi” Chúa làm theo ý mình. Nhưng Chúa dạy rõ: “Có người cha nào khi con xin bánh lại cho nó hòn đá? Khi con xin cá lại cho nó con rắn?” (Mt 7,9-10). Nếu chính ta vì suy nghĩ hạn hẹp mà xin “hòn đá” thay vì “bánh,” xin “rắn” thay vì “cá,” thì há chẳng phải mất đi vô vàn ân huệ Chúa muốn ban?

Trong đời sống đức tin, cũng như đời sống thường ngày, bài học lớn là: hãy hạ mình lắng nghe ý Chúa. Ý Chúa ẩn sau những điều đơn sơ, có thể hoàn toàn vượt xa tính toán của ta. Khi Naaman tự ái, muốn những nghi lễ hoành tráng, Thiên Chúa lại chọn một cách nhẹ nhàng, khiêm tốn để thể hiện quyền năng. Khi dân Nazaret đòi Chúa phải tỏ dấu lạ to tát, Chúa lại nói rõ chỉ những ai biết mở lòng thì mới nhận ra ơn cứu độ. Xuyên suốt Kinh Thánh, Thiên Chúa nhiều lần hành động như thế: khởi đi từ những gì âm thầm, nhỏ bé để bày tỏ vinh quang. Phần ta, nếu cứ cố thủ với định kiến “Chúa phải làm thế này, Hội Thánh phải làm thế kia, người khác phải thế nọ,” ta sẽ bỏ lỡ nhiều ơn lành.

Hơn nữa, ta cũng nên nhớ chính mình dễ rơi vào tình cảnh của dân Nazaret, nơi Chúa Giêsu đã lớn lên mà họ vẫn không nhận ra Ngài là Đấng Cứu Thế. Hãy xét xem có khi nào Chúa Giêsu “đang ở ngay bên cạnh,” trong những người thân cận, trong những tình huống rất đời thường, nơi Lời Chúa chất phác, nơi tấm gương sống xung quanh… mà ta vẫn bịt mắt vì ưa thích một hình ảnh khác? Từ xưa đến nay, Chúa thường chọn phương cách nhỏ bé, bình dị, để gặp gỡ con người. Một em bé, một người nghèo, một sự kiện xảy ra trong âm thầm, cũng có thể là phương tiện Chúa dùng. Nếu ta dám gạt bỏ thành kiến, sẽ cảm nghiệm được “Chúa đang đến” với chính ta. Ngược lại, cố chấp khép kín, ta xô Ngài ra xa như dân Nazaret.

Những điều ấy thúc giục ta thực hành vài điểm cụ thể. Trước tiên, hãy buông xả “lối mòn” một cách can đảm. Hãy sẵn sàng lắng nghe ý kiến người khác, bởi biết đâu Chúa đang nói qua họ. Lòng tự ái, tính độc đoán chỉ làm ta bất toại trong tiến trình trưởng thành. Ta cũng cần tu luyện đời sống cầu nguyện, để mở tâm hồn cho Chúa uốn nắn. Chúa thường nhắc nhở ta qua Lời Kinh Thánh, qua lời khuyên của các bậc khôn ngoan, qua cảm thức đức tin cộng đoàn. Chỉ khi có đức khiêm nhường, ta mới nghe thấy. Sau nữa, trong đời sống đức tin, hãy để Chúa quyết định “cách thức” Ngài ban ơn. Đừng áp đặt phương cách hay thời điểm, cứ tin rằng Thiên Chúa, với tình thương vô biên, sẽ ban “cái bánh,” “con cá” đúng lúc, đúng cách, miễn ta bền chí cầu nguyện và sống tín thác. Ai dám tin và hành động như thế, sẽ kinh nghiệm được ơn Chúa tuôn tràn, tựa như làn nước sông Giođan rửa sạch bệnh phong của Naaman.

Hình ảnh dân Nazaret “lôi Chúa ra khỏi thành, kéo lên đỉnh núi để xô Người xuống vực” còn là cảnh báo, vì có khi trong chính trái tim ta, ta đang “xô Chúa đi” bằng những suy nghĩ dữ dội, những ích kỷ, ngạo mạn. Chúa Giêsu “băng qua giữa họ mà đi,” cho thấy Ngài không bao giờ dừng bước nếu gặp chướng ngại, nhưng ta thì mất đi hồng ân. Vậy nên, cầu mong rằng trong Mùa Chay này, thay vì xô Chúa ra, ta biết khiêm tốn dừng lại, xét mình, từ bỏ thành kiến. Ta hãy mở rộng lòng để Chúa ở lại, cảm nếm sự hiện diện nhẹ nhàng nhưng đầy quyền năng của Ngài trong các biến cố thường ngày.

Cuối cùng, bài học “xin Chúa làm theo ý Ngài, chứ không phải theo ý ta” còn soi sáng những thử thách hiện nay trong đời sống cá nhân, gia đình, và Giáo Hội. Nếu ta đặt Chúa làm tâm điểm, để Thánh Thần dẫn dắt, ta sẽ tìm ra con đường tốt đẹp hầu giải quyết những trở ngại, khác với những dự tính khô cứng, thành kiến cá nhân. Xin Chúa cho ta biết bắt chước Naaman: dù ban đầu cứng lòng, nhưng cuối cùng biết nghe lời khuyên để vâng phục và nhận lãnh phép lạ. Và xin Chúa đừng để ta tái diễn cảnh dân Nazaret, cậy mình hiểu biết, thậm chí xô đẩy Đấng Cứu Thế ra bên lề. Vì Chúa nói: “Nếu ai nghe tiếng Ta và mở cửa, Ta sẽ vào dùng bữa với người ấy, và người ấy sẽ ăn tối với Ta” (Kh 3,20).

Lm. Anmai, CSsR