CHÚA NHẬT XVII THƯỜNG NIÊN : CẦU NGUYỆN VÀ NIỀM TIN
CHÚA NHẬT XVII THƯỜNG NIÊN
St 18,20-32; Cl 2,12-14; Lc 11,1-13
CẦU NGUYỆN VÀ NIỀM TIN: HỌC CÙNG CHÚA GIÊSU
Trong Tin Mừng Luca chương 11, câu 1–13, Chúa Giêsu không chỉ trả lời một yêu cầu đơn giản của các môn đệ “xin dạy chúng con cầu nguyện” nhưng trao ban cho chúng ta một kho tàng thần học sâu xa về bản chất và sức mạnh của cầu nguyện. Khởi đầu, thánh sử Luca viết rằng “một hôm, Đức Giêsu cầu nguyện ở nơi kia. Người cầu nguyện xong, thì có một người trong nhóm môn đệ nói với Người: ‘Thưa Thầy, xin dạy chúng con cầu nguyện, cũng như ông Gio-an đã dạy môn đệ của ông.’”
Hình ảnh Chúa Giêsu đang cầu nguyện — không phải trong một ngôi đền lộng lẫy nhưng ở nơi xa xôi, tĩnh lặng — cho thấy cầu nguyện đối với Người không phải là một nghĩa vụ hình thức nhưng là hơi thở thiêng liêng, là mối liên hệ mật thiết giữa Con và Cha. Các môn đệ nhìn thấy Thầy của mình dành thời gian cầu nguyện, và từ đó họ nhận thức được nhu cầu cấp thiết phải học cách giao tiếp với Thiên Chúa một cách chân thành và sâu xa hơn.
Chúa Giêsu trao cho chúng ta lời nguyện “Lạy Cha” — mẫu nguyện không phải là một công thức cố định để đọc qua loa nhưng là khuôn mẫu dẫn đưa tâm hồn chúng ta vào trung tâm của mối tương giao với Thiên Chúa. Cấu trúc ngắn gọn của bản văn gồm bảy lời xin: vinh danh Danh Cha, mong Ước mơ triều đại Cha mau đến, xin lương thực hằng ngày, xin tha tội vì chúng ta cũng tha kẻ khác, và xin khỏi sa chước cám dỗ.
Mỗi lời xin chứa đựng một chiều kích thần học và luân lý: lời ngợi khen Thiên Chúa trước tiên tách chúng ta khỏi chủ nghĩa vị kỷ, đặt tâm hồn vào đúng vị trí nhỏ bé nhưng được yêu thương; lời mong triều đại Thiên Chúa đến nhắc nhớ rằng cầu nguyện là cầu mong cho ý muốn của Thiên Chúa được thực hiện trước tiên hơn ý muốn cá nhân; lời xin bánh hằng ngày vừa nói đến nhu cầu sinh tồn vật chất vừa tượng trưng cho sự phụ thuộc hoàn toàn vào sự quan phòng của Cha trong mọi khoảnh khắc; lời xin tha tội gắn liền với việc tha thứ cho người khác, nhấn mạnh rằng đức tin không thể tách rời lòng thương xót và hòa giải; và lời xin khỏi sa chước cám dỗ cho thấy chúng ta cần ơn Chúa để vượt thắng thử thách và khỏi bị kéo vào sự dữ.
Chúa Giêsu tiếp tục minh họa cho nguyên tắc kiên trì trong cầu nguyện qua dụ ngôn người bạn đến nửa đêm xin bánh: dù người chủ khước từ ban đầu vì phiền toái, nhưng vì lòng bền bỉ của bạn, cuối cùng ông vẫn đứng dậy cho vay bánh. Dụ ngôn không nhằm cổ vũ thái độ quấy rầy vô lý nhưng muốn khẳng định một chân lý nền tảng: Thiên Chúa không phải là Đấng khó chịu hay bướng bỉnh; trái lại, Ngài lắng nghe và đáp trả lòng khao khát chân thành của chúng ta. Nếu một người trần thế dù “là những kẻ xấu” còn biết ban điều tốt cho con cái mình, thì Cha trên trời càng không từ chối ban “những gì tốt lành” cho những ai xin Ngài. Đặc biệt, món quà tối thượng mà Chúa Giêsu nhấn mạnh chính là Thánh Thần — nguồn sức sống thiêng liêng, ánh sáng dẫn đường và ân sủng biến đổi tâm hồn.
Khi phân tích sâu hơn, chúng ta thấy ba động thái căn bản trong cầu nguyện theo Chúa Giêsu: xin (ask), tìm (seek), gõ cửa (knock). “Xin thì sẽ được, tìm thì sẽ thấy, gõ cửa thì sẽ mở cho.” Động từ xin (aiteo) nói lên nhu cầu nội tâm; tìm (zeteo) biểu thị thái độ chủ động đi tìm ý muốn Thiên Chúa; gõ cửa (krouo) nhấn mạnh lòng kiên trì và tin tưởng. Ba hành động liên tiếp này vẽ nên con đường từ ước muốn đến lãnh nhận ân sủng, từ bóng tối của nghi ngờ đến ánh sáng của niềm tin.
Quan trọng hơn, Tin Mừng nhắc nhở chúng ta rằng cầu nguyện không chỉ là xin ơn nhưng trước hết là biến đổi nội tâm để phù hợp với thánh ý Thiên Chúa. Việc xin “xin cho Danh Cha vinh hiển” và “triều đại Cha mau đến” nghĩa là cầu nguyện cho Giáo Hội được hiệp nhất, cho Lời Chúa lan tỏa, và cho công lý cùng hòa bình được thực thi trong thế giới. Khi chúng ta xin bánh hằng ngày, chúng ta cũng học cách hài lòng với những gì cần thiết, tránh xa thái độ tham lam và chạy theo của cải phù du. Lòng tha thứ được đặt ngang hàng với ơn tha tội, nhắc nhở chúng ta rằng không thể đón nhận lòng thương xót của Thiên Chúa nếu ta chưa sẵn lòng tha thứ cho tha nhân.
Áp dụng vào đời sống giáo dân hôm nay, mỗi người được mời gọi biến mỗi giờ cầu nguyện thành một cuộc đối thoại cá nhân và chân thành với Thiên Chúa Cha, không phải trong hình thức dài dòng nhưng bằng tâm tình tin tưởng, khiêm tốn và kiên trì. Hãy bắt đầu mỗi ngày với lời “Lạy Cha” — không chỉ như thói quen nhưng như khẳng định lại quyền năng của Thiên Chúa trên mọi lo lắng, sợ hãi và nhu cầu của chúng ta. Trong những lúc khó khăn, hãy nhớ dụ ngôn người bạn nửa đêm để không nản lòng trước những lần cầu xin dường như không được đáp trả ngay lập tức; hãy giữ vững niềm tin rằng Cha trên trời luôn lắng nghe và sẽ ban cho điều tốt đẹp nhất, dù đó có thể là ơn kiên nhẫn, bình an nội tâm hay sức mạnh để vượt qua thử thách.
Khi chúng ta cảm nghiệm được tình yêu của Cha qua Thánh Thần, đời sống cá nhân và gia đình sẽ trở nên nơi nuôi dưỡng đức tin và sự hiệp nhất. Hãy thực hành tha thứ không chỉ bằng lời nói nhưng bằng việc làm cụ thể — hàn gắn những mối quan hệ rạn nứt, từ bỏ hận thù và xây dựng văn hóa hòa giải trong gia đình, cộng đoàn và xã hội. Hãy chia sẻ “bánh hằng ngày” của bạn — cả vật chất lẫn tinh thần — với những ai đang đói khát, cô đơn hoặc thất vọng, để họ nhận ra qua bạn lòng thương xót và quan phòng của Thiên Chúa. Đừng ngại gõ cửa của sự trợ giúp từ cộng đoàn Giáo Hội khi bạn gặp khó khăn; đón nhận lời khuyên, cầu nguyện chung và hỗ trợ lẫn nhau như những người con cùng Cha trên trời.
Cuối cùng, chúng ta hãy xin Chúa ban Thánh Thần — món quà vô giá giúp chúng ta nhận biết ý muốn Thiên Chúa, biến đổi tâm hồn và trở nên chứng nhân sống động của Tin Mừng. Khi Thánh Thần ngự trong chúng ta, mỗi lời cầu nguyện “Lạy Cha” sẽ không chỉ là tiếng nói từ môi miệng nhưng là hơi thở của một trái tim được đổi mới, một đời sống được thánh hóa và một sứ vụ loan báo tình yêu Thiên Chúa đến với mọi người. Trong niềm tin ấy, chúng ta bước đi không ngừng xin — tìm — gõ cửa, để mỗi ngày là một dấu chứng về quyền năng của Thiên Chúa và sự trung thành của Ngài với những ai tín thác vào Ngài.
Lm. Anmai, CSsR
