THÁNH TÊ-PHA-NÔ, TỬ ĐẠO TIÊN KHỞI
Mt 10,17-22
“Không phải chúng con nói, nhưng là Thánh Thần của Chúa Cha”
SỨ MẠNG LÀM CHỨNG GIỮA BÃO TỐ ĐỨC TIN

Tin Mừng Chúa Nhật kính thánh Tê-pha-nô, vị tử đạo tiên khởi của Hội Thánh, được trích từ đoạn Mát-thêu chương 10, như một lời tiên báo đầy nghiêm túc và can đảm của chính Chúa Giê-su dành cho các Tông đồ cũng như mọi người sẽ bước vào hành trình làm chứng cho Tin Mừng. Những lời khởi đầu thật mạnh mẽ và đầy thực tế: “Chúng con hãy coi chừng người đời. Họ sẽ nộp chúng con cho công nghị, họ sẽ đánh đòn chúng con nơi hội đường.” Lời cảnh báo không mang tính dọa nạt, mà là một sự chuẩn bị tâm hồn cho những ai theo Chúa thật lòng.
Bước theo Chúa Giê-su không phải là chọn con đường dễ dãi, mà là dấn thân vào một sứ mạng có thể mang lại hiểu lầm, chống đối, thậm chí là bách hại. Thánh Tê-pha-nô là hiện thân đầu tiên cho lời tiên báo ấy: ngài là một trong bảy phó tế đầu tiên, được tuyển chọn để phục vụ, nhưng đồng thời cũng là người đầu tiên đổ máu để minh chứng rằng Tin Mừng là sự thật, là sức sống, là con đường duy nhất đáng để sống và chết vì. Những gì Chúa Giê-su nói với các Tông đồ hôm nay, Ngài cũng nói với từng Ki-tô hữu mọi thời đại, trong đó có chúng ta – những người được mời gọi không chỉ tin Chúa, nhưng còn làm chứng cho Ngài bằng lời nói, việc làm, thậm chí cả bằng sự chịu đựng khi bị hiểu lầm hay từ chối.
Chúa Giê-su không giấu đi viễn cảnh khó khăn. Ngài nói rõ: “Vì Ta, chúng con sẽ bị điệu đến trước vua quan, để làm chứng trước mặt họ và các dân.” Từ “vì Ta” là then chốt. Người môn đệ không chịu khổ vì mình, không chiến đấu vì danh vọng cá nhân, nhưng chịu khổ vì danh Thầy – vì một tình yêu cao cả, vì một sự thật siêu việt vượt trên mọi lẽ thường. Và chính trong hoàn cảnh bị chống đối, người môn đệ lại có cơ hội để “làm chứng” – đó là điểm nghịch lý của Tin Mừng. Bị bắt bớ không phải là dấu chấm hết, nhưng là cơ hội để sự thật được vang lên giữa nơi quyền lực và gian dối. Cái chết của thánh Tê-pha-nô không phải là sự im lặng của thất bại, nhưng là lời tuyên xưng hùng hồn: “Tôi thấy trời mở ra, và Con Người đang ngự bên hữu Thiên Chúa.”
Chính lời tuyên xưng đó, được thốt ra giữa làn đá ném dữ dội, đã vang vọng đến tận ngày nay, và là sức mạnh nâng đỡ cho bao tín hữu sống giữa thế gian không còn dễ dãi với đức tin. Cũng trong đoạn Tin Mừng, Chúa Giê-su nói: “Chúng con chớ lo lắng phải nói sao và nói gì, vì không phải chúng con nói, nhưng là Thánh Thần của Chúa Cha chúng con sẽ nói thay cho.” Câu nói này mang tính an ủi và khích lệ rất lớn. Người môn đệ không chiến đấu một mình. Khi đối diện với hiểm nguy, sự im lặng, bất công hay sợ hãi, điều cần thiết không phải là chuẩn bị những lời lẽ khôn khéo, mà là để tâm hồn được đầy Thánh Thần. Thánh Tê-pha-nô chính là mẫu gương: ngài không hề chống đối, không tìm cách tự vệ theo kiểu người đời, mà để cho Thánh Thần nói qua ngài – lời nói của sự thật, của tha thứ, của yêu thương. Đó là lý do tại sao ngay trong lúc bị ném đá, ngài vẫn cầu xin: “Lạy Chúa, xin đừng chấp tội họ.” Một lời cầu xin chỉ có thể phát ra từ người đã nên giống Chúa Ki-tô một cách trọn vẹn.
Tin Mừng còn đi xa hơn khi mô tả sự bách hại không chỉ đến từ người xa lạ, nhưng từ chính những người thân cận: “Anh sẽ nộp em, cha sẽ nộp con, con cái chống đối cha mẹ.” Đây là một thực tại đau thương nhưng có thật: đôi khi người tin Chúa lại gặp chống đối từ chính trong gia đình, từ những người gần gũi nhất. Chính thánh Tê-pha-nô cũng bị chính dân của mình kết án. Nhưng Chúa Giê-su không để người môn đệ ngã lòng. Ngài kết thúc bằng một lời hứa: “Ai bền chí đến cùng, sẽ được cứu rỗi.” Đây là chìa khóa của đời sống Ki-tô hữu: bền chí – không phải là không sợ, nhưng là vượt qua nỗi sợ bằng niềm tin; không phải là không yếu đuối, nhưng là không bỏ cuộc dù có thể ngã nhiều lần. Bền chí là biết rằng Thiên Chúa không đòi hỏi thành công tức thời, nhưng đòi hỏi lòng trung thành cho đến giây phút cuối. Sự cứu rỗi không đến từ việc tránh né khổ đau, nhưng từ việc sống trọn ơn gọi của mình trong tình yêu và lòng trung tín.
Lời Chúa hôm nay, trong ngày kính thánh Tê-pha-nô, là một lời nhắc nhở thiết thân cho người giáo dân sống giữa thế giới hôm nay, nơi mà đức tin không còn là điều dễ dàng giữ vững. Có thể ta không bị bắt bớ thể lý như thời đầu Giáo Hội, nhưng vẫn có những hình thức tử đạo âm thầm: khi phải sống trung thực trong một môi trường đầy gian dối, khi phải bảo vệ giá trị Tin Mừng trong một xã hội đề cao hưởng thụ và tương đối hóa mọi chân lý, khi phải hy sinh cho gia đình mà không ai nhìn thấy, khi phải giữ vững cầu nguyện giữa những lo toan cơm áo gạo tiền, khi phải sống đức tin trong một gia đình không cùng niềm tin. Những lúc ấy, lời Chúa hôm nay trở nên sống động và mạnh mẽ: “Đừng lo phải nói sao, vì Thánh Thần sẽ nói thay cho.” Ta không chiến đấu một mình, không làm chứng một mình, nhưng là cộng tác với Chúa Thánh Thần.
Hãy xin Người ban cho ta sự khôn ngoan để biết sống Tin Mừng giữa đời, ban cho ta sự can đảm để không ngại ngần khi phải lựa chọn theo lương tâm, ban cho ta lòng nhân từ để tha thứ như Tê-pha-nô đã tha, và trên hết, ban cho ta lòng trung thành để “bền chí đến cùng.” Có thể ta không có một cái chết anh hùng như thánh Tê-pha-nô, nhưng ta có thể sống mỗi ngày như một sự tử đạo: chết đi sự ích kỷ, chết đi lòng kiêu ngạo, chết đi những thói quen tội lỗi – để cho sự sống mới của Chúa Ki-tô trỗi dậy nơi ta. Chính trong những hy sinh nhỏ bé ấy, đức tin được gìn giữ, Hội Thánh được lớn lên, và ánh sáng Tin Mừng được chiếu tỏa.
Vì thế, hôm nay khi mừng kính thánh Tê-pha-nô, chúng ta không chỉ tưởng nhớ một chứng nhân của quá khứ, mà còn được mời gọi bước theo ngài trong hiện tại. Trong mọi hoàn cảnh đời thường – nơi công việc, trong gia đình, ngoài xã hội – ta đều có thể làm chứng cho Chúa bằng cách sống thật, sống tử tế, sống yêu thương, sống tha thứ, sống hy vọng. Và khi gặp khó khăn, đừng sợ. Hãy nhớ rằng chính Chúa Giê-su đã tiên báo và chính Người sẽ đồng hành. Hãy lắng nghe tiếng Thánh Thần trong lòng – Người sẽ ban lời khi cần nói, ban ơn khi cần chịu đựng, và ban sức mạnh để không bỏ cuộc.
Ước gì mỗi người chúng ta, nhờ gương thánh Tê-pha-nô, cũng biết sống trọn ơn gọi làm chứng cho Tin Mừng với lòng yêu mến, với sự kiên nhẫn, và với một trái tim luôn nguyện rằng: “Lạy Chúa, xin đừng chấp tội họ.” Chính trong lời cầu ấy, người môn đệ trở nên đồng hình đồng dạng với Thầy mình, và sự sống vĩnh cửu sẽ bừng sáng như phần thưởng không ai có thể lấy mất được.
Lm. Anmai, CSsR
