Thứ Hai Tuần I Mùa Vọng : LÒNG TIN KHIÊM HẠ MỞ RA CÁNH CỬA NƯỚC TRỜI

Thứ Hai Tuần I Mùa Vọng

Lc 8, 5-11

LÒNG TIN KHIÊM HẠ MỞ RA CÁNH CỬA NƯỚC TRỜI

Khi suy niệm đoạn Tin Mừng Mt 8,5-11, chúng ta bắt gặp một trong những khoảnh khắc cảm động nhất trong sứ vụ của Chúa Giê-su, nơi Người gặp gỡ một viên đại đội trưởng dân ngoại tại Ca-phác-na-um. Cuộc đối thoại ngắn gọn nhưng thấm đượm lòng tin và sự khiêm hạ ấy không chỉ làm Chúa Giê-su “ngạc nhiên” mà còn trở thành biểu tượng cho một đức tin vượt khỏi biên giới sắc tộc và tôn giáo, mở rộng cánh cửa Nước Trời cho muôn dân.

Bối cảnh câu chuyện diễn ra trong giai đoạn đầu sứ vụ công khai của Chúa Giê-su, khi Người bắt đầu rao giảng Tin Mừng và thi ân giáng phúc tại vùng Ga-li-lê. Ca-phác-na-um là một thành phố nhỏ ven hồ, nơi có đông người Rô-ma cư ngụ, do đây là địa điểm chiến lược trong việc kiểm soát vùng đất này. Viên đại đội trưởng là một sĩ quan Rô-ma, người ngoại giáo, đại diện cho quyền lực chiếm đóng và thường bị người Do Thái xem là ô uế. Thế nhưng, ông này đã đến với Chúa Giê-su bằng lòng khiêm tốn và một niềm tin tuyệt đối.

Thật đáng ngạc nhiên khi một người thuộc tầng lớp cai trị lại thể hiện thái độ khiêm nhường đến thế, khi thốt lên: “Lạy Thầy, tôi không đáng được Thầy vào dưới mái nhà tôi.” Câu nói này không chỉ cho thấy sự ý thức về thân phận bất xứng của mình trước Đấng Thánh, mà còn là một lời tuyên xưng đức tin sâu sắc. Ông tin rằng Chúa Giê-su có quyền năng chữa lành mà không cần phải hiện diện thể lý: “Chỉ xin Thầy phán một lời, thì đầy tớ tôi sẽ được lành mạnh.”

Đức tin ấy không xuất phát từ hiểu biết giáo lý hay nền tảng tôn giáo, nhưng là kết quả của một tấm lòng mở ra để đón nhận ánh sáng chân lý, của một trái tim khiêm nhường biết lắng nghe và tín thác. Viên đại đội trưởng còn đưa ra một ví dụ rất cụ thể từ kinh nghiệm đời binh nghiệp của mình: ông biết rõ quyền hành là gì, biết thế nào là mệnh lệnh và sự tuân phục tuyệt đối. Ông nhận ra quyền năng thiêng liêng nơi Chúa Giê-su giống như một vị tướng lãnh có thể điều khiển mọi sự chỉ bằng lời nói. Chính sự hiểu biết thực tế ấy lại trở thành nền tảng cho một đức tin vững chắc, minh chứng rằng Thiên Chúa có thể hoạt động trong mọi môi trường, thậm chí ngay cả giữa những người bị xã hội Do Thái thời bấy giờ xem là ô uế và không xứng đáng. Thái độ của viên sĩ quan này khiến Chúa Giê-su “ngạc nhiên”.

Từ ngữ trong bản gốc Hy Lạp mang hàm ý sự kinh ngạc thật sự, điều hiếm hoi được nhắc đến trong các Tin Mừng. Và từ sự ngạc nhiên này, Chúa Giê-su đã đưa ra một tuyên bố đầy tính tiên tri và cách mạng: “Ta bảo thật các ngươi, Ta không thấy một lòng tin mạnh mẽ như vậy trong Ít-ra-en.” Đây là một lời cảnh tỉnh đối với dân Do Thái, những người tự hào là con cháu Ap-ra-ham, được chọn làm dân riêng của Thiên Chúa nhưng lại thiếu lòng tin và sự đón nhận Đấng Mê-si-a.

Trong khi đó, những người ngoại, những kẻ “ở ngoài” như viên đại đội trưởng này, lại có thể trở thành mẫu gương về đức tin và được mời gọi vào bàn tiệc Nước Trời. Câu nói cuối cùng của Chúa Giê-su trong đoạn Tin Mừng hôm nay: “Nhiều người từ phương đông và phương tây sẽ đến dự tiệc cùng Ap-ra-ham, I-sa-ác và Gia-cóp trong nước trời” là một mặc khải rõ ràng về tính phổ quát của ơn cứu độ. Nước Trời không còn bị giới hạn trong ranh giới của dân tộc hay truyền thống, nhưng mở ra cho mọi người, mọi dân, miễn là họ có một đức tin khiêm hạ như viên đại đội trưởng. Đồng thời, đây cũng là lời cảnh báo cho những ai ỷ vào danh nghĩa “con cái trong nhà” nhưng lại không sống tinh thần đức tin, vì họ sẽ bị loại ra “nơi tối tăm bên ngoài, nơi phải khóc lóc và nghiến răng.” Điều này cho thấy rằng, việc thuộc về Nước Trời không dựa trên huyết thống, truyền thống hay địa vị, mà dựa trên đức tin sống động và lòng cậy trông thật sự vào Chúa. Qua biến cố chữa lành từ xa ấy, Chúa Giê-su cũng bày tỏ một khía cạnh rất quan trọng trong sứ vụ của Người: lời quyền năng. “Chỉ cần một lời phán”, quyền năng của Thiên Chúa được thực hiện. Đây là lời tạo dựng, lời chữa lành, lời cứu độ. Lời ấy không bị giới hạn bởi không gian hay thời gian, không bị ngăn cách bởi ranh giới hay văn hóa. Lời ấy tác động đến tận cõi lòng người tin, khơi lên niềm hy vọng, phục hồi sự sống và đưa họ vào tương quan mật thiết với Thiên Chúa.

Chính điều này cũng làm nổi bật tầm quan trọng của việc lắng nghe và đón nhận Lời Chúa trong đời sống đức tin. Đức tin của viên đại đội trưởng là lời mời gọi mỗi người chúng ta bước vào tương quan cá vị với Thiên Chúa không bằng sự hiểu biết thuần túy hay hành vi bề ngoài, nhưng bằng một trái tim khiêm tốn và lòng tín thác sâu xa. Không cần biết chúng ta thuộc thành phần nào trong xã hội, ở trong hay ngoài Giáo Hội, giàu hay nghèo, có học thức hay không – điều Chúa cần nơi mỗi người là một lòng tin khiêm hạ, mở ra đón nhận ân sủng và lòng thương xót. Ngày nay, trong đời sống mục vụ và cộng đoàn, chúng ta vẫn dễ rơi vào não trạng “chủ nghĩa đặc quyền thiêng liêng”, nghĩa là nghĩ rằng mình “ở trong” vì mình là người công giáo, tham dự các bí tích, hoạt động tông đồ, giữ luật đạo đức…

Nhưng nếu thiếu một đức tin sống động và lòng yêu mến, chúng ta có thể trở thành “con cái trong nhà bị loại ra ngoài” như lời cảnh tỉnh của Chúa Giê-su. Đoạn Tin Mừng hôm nay chất vấn chính chúng ta: đức tin của tôi có thật sự sống động và khiêm hạ như viên đại đội trưởng không? Tôi có dám để Chúa phán một lời và để lời ấy hoán cải cuộc đời mình không? Tôi có tin rằng quyền năng của Chúa vẫn đang hoạt động trong thế giới hôm nay, vượt qua mọi biên giới của tôn giáo, chủng tộc, văn hóa không? Phần áp dụng vào đời sống của giáo dân hôm nay chính là mời gọi chúng ta hãy học nơi viên đại đội trưởng tinh thần khiêm hạ và lòng tin mạnh mẽ. Dù ở vị trí nào trong xã hội, chúng ta cũng được mời gọi mở lòng đón nhận Chúa, không phải bằng hình thức bề ngoài nhưng bằng sự chân thành nội tâm. Người giáo dân sống giữa đời được kêu gọi nên chứng nhân cho đức tin ấy qua lòng tin tưởng vào Chúa giữa những thử thách cuộc sống, giữa lúc bệnh tật, đau khổ, mất mát. Như viên đại đội trưởng dám đến với Chúa để cầu xin cho đầy tớ mình, người giáo dân cũng hãy trở nên những người biết quan tâm, cầu nguyện, chia sẻ nỗi đau và đem tình yêu thương đến cho người khác.

Đức tin không thể dừng lại ở niềm tin cá nhân mà còn phải là động lực thôi thúc hành động cụ thể, biết cảm thông, nâng đỡ, và góp phần chữa lành cho thế giới quanh mình. Chúng ta cũng được mời gọi noi gương viên đại đội trưởng trong việc sống đức tin giữa môi trường không thuận lợi. Ngày nay, không ít người giáo dân phải sống trong hoàn cảnh khó khăn, nơi công sở, gia đình hay cộng đồng xã hội, nơi mà đức tin dễ bị thử thách và lu mờ. Chính trong những hoàn cảnh đó, lòng tin khiêm hạ, kiên vững và chân thành sẽ trở thành ánh sáng chiếu soi, trở thành chứng tá sống động rằng Nước Trời không phải là một lý tưởng xa xôi, nhưng là hiện thực dành cho những ai tin tưởng, hy vọng và sống theo lời Chúa dạy. Việc tham dự Thánh Lễ mỗi ngày cũng là dịp để giáo dân lập lại lời tuyên xưng đức tin đầy xúc động của viên đại đội trưởng: “Lạy Chúa, con chẳng đáng Chúa ngự vào nhà con.”

Khi chúng ta ý thức thân phận bất xứng của mình và cậy dựa vào lòng thương xót Chúa, chúng ta sẽ cảm nhận được sự chữa lành thiêng liêng mà Chúa dành cho mỗi tâm hồn biết khiêm hạ.

Cuối cùng, đoạn Tin Mừng hôm nay cũng giúp giáo dân hiểu rằng Thiên Chúa không dành ơn cứu độ chỉ cho một nhóm người đặc tuyển nào, nhưng mở rộng cho tất cả những ai có lòng tin. Do đó, giáo dân được mời gọi mở lòng với anh chị em lương dân, không khép kín hay tự hào về địa vị tôn giáo của mình, nhưng khiêm tốn sống và loan báo Tin Mừng, để chính đời sống yêu thương, bác ái, tin tưởng và phục vụ của mình trở thành lời mời gọi người khác bước vào Nước Trời, nơi mọi dân nước sẽ cùng dự tiệc với Ap-ra-ham, I-sa-ác và Gia-cóp trong niềm vui muôn đời.

Lm. Anmai, CSsR