Thứ Sáu Tuần XI Thường Niên : KHO TÀNG Ở ĐÂU, LÒNG TA Ở ĐÓ
Thứ Sáu Tuần XI Thường Niên
2Cr 11,18.21b-30; Mt 6,19-23
KHO TÀNG Ở ĐÂU, LÒNG TA Ở ĐÓ
Khi suy niệm đoạn Tin Mừng Mát-thêu 6,19-23, ta chạm vào một giáo huấn rất mạnh mẽ của Chúa Giê-su: “Anh em đừng tích trữ cho mình những kho tàng dưới đất… nhưng hãy tích trữ cho mình những kho tàng trên trời.” Dưới đất, mọi sự đều vô thường, “mối mọt làm hư nát, kẻ trộm khoét vách lấy đi,” không gì bền vững. Nhiều người lao lực suốt đời, vơ vét của cải, nhưng đến phút lâm chung, họ trắng tay. Hoặc có thể ngay trong đời này, chỉ cần một vụ cướp, thiên tai, hay biến động kinh tế, tài sản tan biến. Chúa Giê-su không phê phán nỗ lực kiếm sống chính đáng, Người chỉ cảnh báo đừng tuyệt đối hóa của cải, đặt tất cả hy vọng nơi đó. Vì “kho tàng của anh ở đâu, thì lòng anh ở đó,” nghĩa là con tim ta sẽ bị giam cầm bởi những gì ta xem là gia sản. Nếu gia sản ta xây trên tiền tài, danh vọng, ta đẩy mình vào con đường lo âu, chẳng thoát được vòng xoáy tham lam.
Chúa dạy “hãy tích trữ cho mình những kho tàng trên trời, nơi mối mọt không làm hư nát, kẻ trộm không thể khoét vách lấy đi.” Kho tàng trên trời là gì? Đó chính là các giá trị vĩnh cửu: lòng mến Chúa, yêu người, công bằng, bác ái, và ơn nghĩa Chúa ban. Ai dám “từ bỏ” một phần của cải trần thế để làm việc nghĩa, sống trung thực, giúp đỡ tha nhân, người ấy đang chuyển “vốn liếng” sang tài khoản thiên quốc. Dù ở đời có vẻ thiệt thòi, nhưng trước mặt Chúa, họ có “kho báu” không ai cướp nổi. Trong khi đó, kẻ chỉ gom góp tiền của, trôi dần vào keo kiệt, mù quáng vì tham lợi, sẵn sàng gian dối… dần mất thiện tâm, và kết cục chẳng nắm được gì. Chúa Giê-su nhắc: “kho tàng của anh ở đâu, thì lòng anh ở đó.” Khi ta quá nặng lòng tiền bạc, ta mất an bình, thậm chí đánh mất tình thân, đạo đức. Muốn dành chỗ cho Chúa và hạnh phúc đích thực, ta phải giảm bớt sự lệ thuộc vật chất, tin vào Chúa Quan Phòng, sẵn sàng sẻ chia với người thiếu thốn.
Chúa còn nói tiếp: “Đèn của thân thể là con mắt. Vậy nếu mắt anh sáng, thì toàn thân anh sẽ sáng. Còn nếu mắt anh xấu, thì toàn thân anh sẽ tối.” Ở đây, Chúa ví “con mắt” như cửa sổ tâm hồn, cánh cửa để ánh sáng đi vào. Nếu “mắt anh sáng,” anh nhìn cuộc đời bằng lòng trong sạch, ngay thẳng, nhân ái. Như thế, tâm hồn anh tràn ngập ánh sáng, cuộc sống phong phú, lạc quan, mở ra tương quan hài hòa với mọi người. Ngược lại, “nếu mắt anh xấu,” nghĩa là anh nhìn thế giới với tham lam, ghen tỵ, giận hờn, tự cao, thì lòng anh chìm trong tăm tối, “toàn thân anh sẽ tối.” Anh sẽ bóp méo mọi sự, nghi ngờ, sợ hãi. Cái nhìn nội tâm lệch lạc có sức tàn phá nhiều hơn ta nghĩ, vì nó biến ta thành con người khép kín, cực đoan. Chúa thốt “nếu ánh sáng nơi anh thành bóng tối, thì tối biết chừng nào!” Ai tưởng mình đúng, mình sáng, nhưng thực chất đang cưu mang lòng vị kỷ, bị ma lực tiền tài che mắt, thì rất khó cứu chữa. Tức là, nếu chúng ta để ham muốn xấu che mờ, ta mù lòa trước sự thật Tin Mừng, tự đẩy mình ra xa Chúa.
Có thể thấy hai phần Tin Mừng liên hệ: “Kho tàng ở đâu, lòng ở đó,” và “con mắt có sáng hay không.” Tức là nếu ta say mê kho tàng dưới đất, “con mắt” nội tâm sẽ trở nên xấu, chỉ thấy lợi danh, mất đi ánh sáng của Tin Mừng. Ngược lại, ai hướng kho báu lên trời, tập trung làm điều tốt, đặt Chúa làm trung tâm, con mắt của họ sáng ngời, thấy được giá trị đích thực cuộc đời, không ảo tưởng. Chúa Giê-su không cấm kiếm tiền chính đáng, nhưng Người cảnh cáo “chớ coi tiền làm ông chủ,” để rồi ta hi sinh lương tâm, đánh mất Tình Yêu. Ta đừng quên: “Nếu được cả thế giới mà mất mạng sống, nào có ích gì?”
Áp dụng, trước hết, Chúa đòi ta xét lại: ta đang dành hầu hết tâm sức cho kho tàng nào? Có người mải miết tích góp, quên hết bổn phận thờ phượng, gia đình, bác ái. Họ chất đống của cải, nỗi lo chồng chất. Phút lâm chung, tất cả vĩnh viễn bỏ lại. Chúa mời: “Đừng tích trữ những kho tàng dưới đất,” nhưng hãy “tích trữ kho tàng trên trời” bằng cách đầu tư thời gian để cầu nguyện, phục vụ, yêu thương. Hãy tưởng tượng, ta kiên nhẫn chăm sóc cha mẹ già, ta hy sinh thăm người bệnh, hay cổ vũ con cháu sống đức tin, đó chính là “chuyển tiền” lên trời. Không ai cướp nổi, còn cho ta bình an. Chúng ta cũng cần loại bớt của cải không cần thiết, dành cho người nghèo. Ai cứ nắm chặt tiền của, sợ mất, lòng đầy sầu muộn. Ai dám chia sẻ, Chúa lại ban phúc niềm vui.
Tiếp đến, về “con mắt thân thể,” Chúa dạy ta giữ cái nhìn lạc quan, yêu thương. Nếu mắt ta xấu, ta ghen tị, hằn học, xem ai cũng toan tính mưu mô; ta trở nên tối tăm, sầu khổ. Mắt sáng nhờ đức tin: ta nhìn mọi sự như quà tặng Chúa, nhìn tha nhân với lòng bao dung, nhìn lỗi lầm người khác với mong muốn giúp đỡ, chứ không kết án. Ai tập nhìn đời bằng lòng mến, sẽ thấy cuộc sống tràn hy vọng, vì họ biết Chúa vẫn hoạt động, người xung quanh vẫn có điều đáng trân trọng. Trái lại, ai “đôi mắt” nhiễm tham lam, nghi ngờ, vơ vét, sẽ ngày càng đắm chìm trong bóng tối. Chúa Giê-su cảnh báo, “nếu ánh sáng nơi anh lại thành bóng tối, thì tối biết chừng nào,” nghĩa là nếu kẻ có vị thế, hiểu biết, nhưng lòng đầy dục vọng, anh ta tự hủy đời mình, lan tỏa sự u ám khắp nơi.
Thực hành, ta có thể bắt đầu bằng việc kiểm soát ý hướng khi kiếm tiền: đừng cậy dựa tiền của, nhắm giàu sang làm cứu cánh. Hãy biết đủ, dành thì giờ cho việc Phụng vụ, gia đình. Về bác ái, ta nên dành một quỹ nhất định để chia sẻ, quyên góp đều đặn. Dù ít hay nhiều, mỗi khi cho đi, ta đang gieo hạt kho tàng trên trời. Gia đình thì tập cho con cái hiểu giá trị “cho đi,” thay vì dạy chúng chỉ thu gom. Đừng để con mắt con em bị bóng tối chủ nghĩa vật chất che lấp. Ta cũng cẩn trọng: có lẽ quanh ta, lối sống hưởng thụ, chạy đua mua sắm, khiến ta “mắt xấu,” luôn “thèm” món mới. Thay vì sắm liên tục, ta nên đầu tư cho tri thức, cho tình cảm, cho Lời Chúa. Bớt mua sắm, bớt nợ nần, ta an vui hơn. Đó là “chọn kho tàng trên trời.”
Về “con mắt sáng,” ta rèn luyện bằng cách năng đọc Lời Chúa, lãnh bí tích, để Thần Khí soi trí, đỡ ta khỏi thành kiến. Mỗi khi thấy ai đó, đừng vội “nhìn” họ bằng định kiến, hãy tìm điều tốt nơi họ. Đừng tự nhốt mình trong ghen ghét, vì như Chúa nói, “toàn thân sẽ tối.” Chúa muốn ta cởi mở, nhìn mọi người bằng thiện ý, trân trọng nhân phẩm, dù họ có khiếm khuyết. Nhờ đó, ta tỏa ánh sáng đức tin, tạo môi trường an lành. Tập sống lạc quan, cảm tạ Chúa mỗi ngày, “mắt sáng” nhận ra ơn lành rải rác trong cuộc sống. Ai để “mắt xấu,” dễ cằn nhằn, chẳng thấy điều tốt. Ta thực hành bằng những hành động nhỏ: cám ơn khi được giúp đỡ, khen ngợi chân thành, tránh soi mói lỗi người. Nhờ thế, “toàn thân anh sẽ sáng,” lan niềm vui.
Lời Chúa nhấn mạnh “kho tàng của anh ở đâu, thì lòng anh ở đó.” Ai đặt cuộc đời vào của cải, hư danh, họ bị kéo theo vòng xoáy “mắt đền mắt,” sợ bị cướp, lo lắng không ngừng, quên Chúa, quên người. Hãy ngước nhìn những vị thánh sống khó nghèo, lòng bình an. Họ đặt trọn hạnh phúc nơi Chúa, ung dung cho đi, “con mắt” yêu thương soi dẫn mọi quyết định. Tất cả hối thúc ta chuyển đổi, đầu tư cho Nước Trời. Chuyện nhà, công việc, ta vẫn làm, nhưng không để tiền tài thống trị. Tâm hồn ta hướng về Chúa, tìm “nước và sự công chính của Ngài,” và “mọi thứ khác” Chúa sẽ ban đủ dùng. Ta sẽ thấy thư thái, an vui.
Nhìn lại, bài Tin Mừng Mt 6,19-23 thật là “kim chỉ nam” đòi ta cân nhắc: kho tàng nào ta đang theo đuổi, con mắt ta sáng hay mờ? Chúa Giê-su đưa giải pháp: chọn kho tàng trên trời, từ bỏ lối sống tham lam, để con mắt thông suốt Tin Mừng. Càng kết hợp với Chúa, càng lắng nghe Lời Ngài, ta sẽ dần buông bớt vật chất, sẻ chia, và bừng lên tia sáng hy vọng, lan toả niềm vui. Ai thực thi, gia đình sẽ bớt ganh đua, hạnh phúc hơn; cộng đoàn giảm xô xát, vì mọi người không chen nhau chiếm lợi. Đó là con đường Tin Mừng, con đường hạnh phúc đích thực. “Nếu ánh sáng nơi anh lại thành bóng tối, thì tối biết chừng nào!” Hãy cảnh giác kẻo lòng ta bị tăm tối. Nguyện xin Chúa Thánh Thần cho ta sức mạnh, để “con mắt” của ta luôn trong sáng, tầm hồn hướng Chúa, hầu xây kho báu bền vững trên trời. Amen.
Lm. Anmai, CSsR
