Thứ Sáu Tuần XXV Thường Niên
Thánh Cót-ma (Comas) và Thánh Đa-mi-a-nô (Damianus), Tử đạo
Kg 1,15b-2,9; Lc 9,18-22
THẦY LÀ AI ĐỐI VỚI CON? – CON ĐƯỜNG ĐỨC TIN VÀ TỬ ĐẠO CỦA NGƯỜI MÔN ĐỆ CHÚA KITÔ
Hôm nay, cùng với toàn thể Hội Thánh, chúng ta long trọng mừng kính hai thánh tử đạo Cót-ma và Đa-mi-a-nô, những người đã dâng hiến mạng sống mình để làm chứng cho danh Chúa Kitô. Các ngài là hai vị thầy thuốc sống ở thế kỷ thứ ba, nổi tiếng không chỉ vì khả năng chữa lành bệnh tật, mà còn vì đời sống đầy yêu thương, khiêm nhường và nhất là vì đã hy sinh cả mạng sống để giữ vững đức tin. Trong ánh sáng tử đạo của các thánh, Lời Chúa hôm nay mời gọi chúng ta đi vào hành trình đức tin cá nhân – một hành trình không thể tách rời khỏi đau khổ, thử thách, và hy sinh. Tin Mừng theo thánh Luca đưa chúng ta đến một khúc quanh quan trọng trong sứ vụ của Chúa Giêsu – nơi Người đặt ra một câu hỏi không chỉ dành riêng cho các Tông Đồ, mà cho từng Kitô hữu trong mọi thời đại: “Còn anh em, anh em bảo Thầy là ai?”
Câu hỏi của Chúa Giêsu không đến từ sự tò mò hay nhu cầu được công nhận, nhưng xuất phát từ chiều sâu tình yêu. Đó là câu hỏi mang tính cá vị, đụng đến tận căn lòng tin của mỗi người. Trước đó, Chúa hỏi: “Dân chúng nói Thầy là ai?” Các môn đệ trả lời với sự chính xác của người quan sát đám đông: Gioan Tẩy Giả, Êlia, hay một ngôn sứ thời xưa sống lại. Nhưng những câu trả lời ấy đều chưa đủ, vì chúng là lời của kẻ đứng ngoài, của người chưa thực sự bước vào tương quan mật thiết với Chúa. Đó là niềm tin gián tiếp, nửa vời, và dễ lay chuyển. Vì thế, Chúa không dừng lại, nhưng hỏi thêm một câu quan trọng hơn: “Còn anh em, anh em bảo Thầy là ai?”
Câu hỏi ấy chính là điểm then chốt trong đời sống đức tin. Nó không chỉ mang tính lý thuyết hay thần học, nhưng là câu hỏi quyết định cả hướng đi của đời người. Thầy là ai đối với con? Thầy có thực sự là Đấng Kitô, là Đấng Cứu Độ, là Chúa của cuộc đời con không? Câu trả lời không phải chỉ nằm ở môi miệng, mà phải được diễn tả bằng lựa chọn sống, bằng thái độ, bằng hy sinh, và đôi khi – như các thánh Cót-ma và Đa-mi-a-nô – bằng cả mạng sống.
Ông Phêrô đại diện các môn đệ thưa: “Thầy là Đấng Kitô của Thiên Chúa.” Đây là lời tuyên xưng đức tin mạnh mẽ, đúng đắn, và đầy lòng tin cậy. Tuy nhiên, ngay sau lời tuyên xưng đó, Chúa Giêsu liền dạy rằng: “Con Người phải chịu đau khổ nhiều, bị các kỳ mục, thượng tế và kinh sư loại bỏ, bị giết chết, và ngày thứ ba sẽ trỗi dậy.” Điều này khiến chúng ta hiểu rằng, đức tin không thể chỉ dừng ở việc nhận biết danh tính đích thực của Chúa, nhưng còn phải gắn liền với việc chấp nhận con đường thập giá của Người. Làm môn đệ của Chúa Kitô không chỉ là đi theo Đấng quyền năng làm phép lạ, nhưng là bước vào cùng một hành trình đau khổ và phục sinh với Người. Chính vì thế, lời tuyên xưng của Phêrô tuy đúng, nhưng chưa đủ sâu, vì ông chưa chấp nhận được thập giá. Sau này, khi Chúa loan báo cuộc thương khó, Phêrô còn ngăn cản, và bị Chúa quở trách: “Satan, lui lại đằng sau Thầy!” Điều đó cho thấy rằng, đức tin trưởng thành không chỉ đón nhận Chúa là Đấng Cứu Độ, mà còn sẵn sàng chấp nhận con đường Người chọn – con đường khổ nạn để đi tới vinh quang.
Thánh Cót-ma và thánh Đa-mi-a-nô chính là mẫu gương sống động cho niềm tin trưởng thành ấy. Các ngài đã tuyên xưng Chúa không chỉ bằng lời, mà bằng cả cuộc sống phục vụ, bằng trái tim yêu thương người bệnh tật nghèo khổ, và cuối cùng, bằng chính cái chết tử đạo. Các ngài đã không thỏa hiệp với quyền lực trần gian, không lùi bước trước sự đe dọa của bạo lực, vì các ngài biết rõ Đấng mình đang theo là ai. Các ngài đã trả lời câu hỏi của Chúa: “Thầy là ai?” bằng cách sống cho Chúa, chết cho Chúa, và để lại một chứng tá bất diệt cho Hội Thánh. Trong suốt hành trình lịch sử, biết bao vị tử đạo khác cũng đã can đảm trả lời câu hỏi ấy giữa pháp trường, giữa đau đớn, tù đày, và cái chết. Các ngài là minh chứng hùng hồn rằng đức tin không phải là thứ để giữ trong lòng, mà là ngọn lửa thiêu đốt cả cuộc đời, làm bừng sáng cả thế gian.
Anh chị em thân mến, khi chúng ta nghe Tin Mừng hôm nay, Chúa cũng đang hỏi từng người: “Con bảo Thầy là ai?” Câu trả lời không phải là một công thức thuộc lòng, nhưng là một lời đáp sống động phát xuất từ kinh nghiệm đức tin cá nhân. Có thể chúng ta biết rất nhiều điều về Chúa – đã học giáo lý, đã đọc Kinh Thánh, đã lãnh nhận các bí tích – nhưng vẫn chưa thực sự để Chúa làm chủ đời mình. Có thể chúng ta xưng mình là Kitô hữu, nhưng khi gặp khó khăn, thử thách, khi phải hy sinh điều gì đó cho đức tin, ta lại rút lui, thoái thác. Có thể chúng ta vẫn giữ đạo, đi lễ, đọc kinh, nhưng lại không sống đạo trong đời thường: không biết tha thứ, không yêu người nghèo, không dám lên tiếng cho công lý, không dám hy sinh vì sự thật. Trong những lúc ấy, lời tuyên xưng của chúng ta trở nên sáo rỗng, và đức tin trở thành vỏ bọc, chứ không còn là sự sống.
Tin Mừng hôm nay mời gọi chúng ta sống đức tin cách trưởng thành và xác tín hơn. Trước hết, hãy học như Chúa Giêsu – cầu nguyện một mình. Chính trong sự thinh lặng và hiệp thông với Chúa Cha, Người đã tìm thấy ánh sáng và sức mạnh để bước vào hành trình thập giá. Đức tin không thể lớn lên nếu không được nuôi dưỡng bằng cầu nguyện. Chúng ta cần dành thời gian mỗi ngày để thinh lặng, để nhìn lại mối tương quan giữa mình với Chúa, để nghe Ngài hỏi: “Con bảo Thầy là ai?”, và để có thể thưa với cả trái tim: “Lạy Chúa, Chúa là Đấng Kitô, là tất cả của con.”
Tiếp theo, chúng ta phải sống đức tin qua hành động cụ thể. Hãy nhìn vào cuộc sống của mình: nơi gia đình, nơi làm việc, trong cộng đoàn. Chúng ta có sống công bằng, bác ái, hiền lành, kiên nhẫn không? Chúng ta có can đảm bảo vệ sự thật, bảo vệ người yếu thế, yêu thương kẻ thù, cầu nguyện cho kẻ làm hại mình không? Những điều ấy chính là thập giá đời thường – là con đường của Chúa. Không phải ai cũng được mời gọi tử đạo bằng máu như thánh Cót-ma và Đa-mi-a-nô, nhưng ai cũng được mời gọi tử đạo mỗi ngày bằng việc từ bỏ cái tôi ích kỷ, từ bỏ sự thoải mái, và sống theo tinh thần của Chúa Kitô.
Thời đại hôm nay không thiếu những “Simôn Phêrô” tuyên xưng đức tin, nhưng lại vấp ngã khi đối diện với thập giá. Cũng không thiếu những người chỉ “nghe dân chúng nói về Chúa”, mà chưa bao giờ thật sự gặp gỡ Chúa trong lòng mình. Chúng ta dễ bị cuốn vào đám đông, sống theo dư luận, tin theo cảm tính, và sợ hãi khi phải sống ngược dòng. Nhưng thánh lễ hôm nay là lời mời gọi quay về với điều cốt lõi: nhận ra Đức Giêsu là ai đối với chính mình, và dám sống vì Người, chết vì Người, như hai thánh tử đạo Cót-ma và Đa-mi-a-nô. Ước gì từng người trong chúng ta, trong thinh lặng của tâm hồn, thưa với Chúa rằng: “Lạy Thầy, Thầy là Đấng Kitô – Con Thiên Chúa hằng sống – là niềm hy vọng và là cùng đích của đời con.” Và từ lời tuyên xưng ấy, chúng ta bước ra khỏi thánh lễ này, sống một đời chứng nhân: can đảm, trung tín, bác ái, và không sợ thập giá, vì biết rằng sau thập giá là vinh quang phục sinh, và sau hy sinh là phần thưởng dành cho những ai dám sống cho tình yêu.
Lm. Anmai, CSsR