Thứ Bảy Tuần XXXI Thường Niên : KHÔNG AI CÓ THỂ LÀM TÔI HAI CHỦ

Thứ Bảy Tuần XXXI Thường Niên

Rm 16,3-9.16.22-27; Lc 16,9-15

KHÔNG AI CÓ THỂ LÀM TÔI HAI CHỦ

Bài Tin Mừng hôm nay là một lời mời gọi đầy thách thức và quyết liệt của Đức Giêsu về thái độ của người Kitô hữu đối với tiền của và sự trung tín trong những điều nhỏ bé của cuộc sống. Mở đầu đoạn Tin Mừng, Chúa Giêsu nói: “Phần Thầy, Thầy bảo cho anh em biết: hãy dùng tiền của bất chính mà tạo lấy bạn bè, phòng khi hết tiền hết bạc, họ sẽ đón rước anh em vào nơi ở vĩnh cửu.” Đây là một câu nói gây ngạc nhiên và có thể khiến người ta hiểu lầm nếu không đọc trong toàn bộ mạch văn. Làm sao Chúa Giêsu lại có thể khuyên dùng “tiền của bất chính”? Thật ra, Người không cổ võ sự bất công hay gian lận, nhưng Người muốn dùng một hình ảnh thực tế của đời sống để nói về một nguyên tắc thiêng liêng: hãy biết dùng những gì tạm bợ và chóng qua của thế gian để chuẩn bị cho sự sống vĩnh cửu. Tiền của ở đây, cho dù có nguồn gốc chính đáng, vẫn là “bất chính” theo nghĩa là nó không có giá trị tuyệt đối, không thuộc về chúng ta mãi mãi, không phải là của cải thật. Đó là những gì chóng qua, chỉ tạm thời trong cuộc sống trần gian. Vậy nên, điều quan trọng không phải là có bao nhiêu tiền, mà là sử dụng nó ra sao. Dùng tiền của để giúp đỡ người khác, để yêu thương, để sẻ chia, để xây dựng mối tương quan chân thành, thì khi ta không còn gì, những người ấy sẽ trở thành chứng nhân cho lòng quảng đại của ta trước mặt Thiên Chúa. Từ cách dùng tiền bạc, Chúa Giêsu mở rộng sang một nguyên tắc lớn hơn: “Ai trung tín trong việc rất nhỏ, thì cũng trung tín trong việc lớn; ai bất lương trong việc rất nhỏ, thì cũng bất lương trong việc lớn.” Lời dạy này thật sâu sắc và thực tế. Đời sống đức tin không được xây dựng từ những việc lớn lao hay kỳ tích, mà từ chính sự trung thành mỗi ngày trong những việc nhỏ nhất. Chính trong những lựa chọn âm thầm, trong sự thành thật trong công việc, trong cách cư xử hằng ngày, người ta bộc lộ phẩm chất nội tâm. Một người có thể không giết người hay ăn trộm, nhưng nếu nói dối trong chuyện nhỏ, không giữ lời hứa, hoặc gian dối trong tính toán, thì cũng không thể được xem là trung tín. Chính sự trung tín trong việc nhỏ là nền tảng cho ơn gọi lớn lao mà Thiên Chúa muốn trao ban.

Chúa Giêsu tiếp tục khẳng định: “Nếu anh em không trung tín trong việc sử dụng tiền của bất chính, thì ai sẽ tín nhiệm mà giao phó của cải chân thật cho anh em?” Của cải chân thật là gì, nếu không phải là những ân sủng thiêng liêng, là sự sống đời đời, là kho tàng không hư nát trên trời? Thiên Chúa không thể trao của cải quý giá ấy cho những ai không biết quản lý của cải trần gian cách trung tín. Người Kitô hữu được mời gọi trở thành những người quản lý khôn ngoan và trung tín, không phải sở hữu tất cả, nhưng biết dùng những gì mình có để phục vụ tha nhân và mưu cầu phần rỗi. Một khi trung tín với những gì thuộc về người khác, Thiên Chúa sẽ trao cho chúng ta những gì thuộc về chính mình – đó là ân ban vĩnh cửu của tình yêu Thiên Chúa. Cao điểm của bài Tin Mừng là câu nói rất mạnh mẽ: “Không gia nhân nào có thể làm tôi hai chủ… Anh em không thể vừa làm tôi Thiên Chúa, vừa làm tôi Tiền Của được.” Ở đây, Chúa Giêsu không chỉ cảnh báo, mà còn vạch trần một thực tế cay đắng: con người rất dễ rơi vào sự phân đôi, sống hai lòng, vừa muốn theo Chúa, vừa muốn theo thế gian. Nhưng Thiên Chúa không chấp nhận một con tim chia đôi. Hoặc là yêu Chúa trên hết mọi sự, hoặc là để của cải thống trị. Tiền bạc không chỉ là vật chất, nó là một thế lực có sức mê hoặc, có thể trở thành một “chủ” điều khiển cuộc sống, chi phối suy nghĩ, quyết định và cả tương quan con người. Một khi ta để tiền của làm chủ, thì Chúa chỉ còn là một vị khách xa lạ trong tâm hồn ta. Lời kết của Chúa Giêsu dành cho những người Pharisêu lại càng cho thấy sự tương phản giữa cái nhìn của Thiên Chúa và cái nhìn của con người. Những người Pharisêu, vốn yêu tiền bạc, đã cười nhạo Chúa vì lời giảng dạy ấy. Nhưng Chúa nói thẳng với họ: “Các ông là những kẻ làm ra bộ công chính trước mặt người đời, nhưng Thiên Chúa thấu biết lòng các ông, bởi vì điều cao trọng đối với người đời lại là điều ghê tởm trước mặt Thiên Chúa.” Thật là một lời lên án mạnh mẽ! Con người có thể đánh giá nhau qua vẻ bề ngoài, qua địa vị, sự thành công, sự giàu có, nhưng Thiên Chúa nhìn vào cõi lòng. Người biết rõ ta yêu gì, gắn bó với gì, thờ lạy điều gì. Nếu điều ta theo đuổi là của cải, quyền lực, địa vị, thì dù bên ngoài có vẻ đạo đức, ta vẫn đang sống xa rời Thiên Chúa.

Bài Tin Mừng hôm nay có một sức lay động lớn cho đời sống đức tin của người giáo dân giữa xã hội hôm nay, một xã hội mà tiền bạc đang trở thành thước đo cho giá trị con người, cho thành công và cả cho sự hạnh phúc. Người Kitô hữu được mời gọi sống giữa thế gian mà không thuộc về thế gian, sử dụng của cải trần thế nhưng không bị lệ thuộc vào nó, làm chủ đồng tiền chứ không để nó làm chủ đời mình. Sự trung tín trong những điều nhỏ bé như giữ lời hứa, nói thật, trả lương đúng, tiết kiệm để giúp người nghèo, chia sẻ với những ai túng thiếu, là những hành động tích lũy kho báu thiêng liêng. Nhiều khi ta nghĩ rằng mình không làm được điều lớn lao, nhưng chính đời sống đơn sơ, lương thiện, công bằng và bác ái mỗi ngày là của lễ đẹp lòng Thiên Chúa. Sống trung tín không chỉ là một đức tính, mà là sự phản ánh lòng yêu mến Thiên Chúa chân thành. Câu hỏi được đặt ra cho chúng ta là: đâu là ông chủ thật sự trong cuộc đời tôi? Tôi đang phục vụ Thiên Chúa hay đang bị vật chất lôi kéo? Tôi đang dùng của cải để yêu thương hay đang dùng người khác để tích lũy của cải? Chúa không kết án người có tiền, nhưng Chúa cảnh báo người để tiền ngự trị lòng mình. Người nghèo mà tham lam cũng có thể bị trói buộc bởi tiền như người giàu. Do đó, điều Chúa muốn là một tâm hồn tự do, không lệ thuộc, dám cho đi, dám sống vì người khác. Là Kitô hữu, ta cũng phải đối diện với cám dỗ sống hai lòng: đi lễ nhưng vẫn gian dối, đọc kinh nhưng vẫn bất công, tham gia hội đoàn nhưng vẫn coi tiền là trên hết. Lời Chúa hôm nay mời gọi ta chọn lựa rõ ràng, không thể mập mờ, không thể đứng giữa hai bờ. Sự trung tín với Chúa phải bắt đầu từ những lựa chọn hằng ngày: chọn sự thật hơn là lợi nhuận, chọn lòng thương xót hơn là ích kỷ, chọn phục vụ hơn là tích trữ, chọn Nước Trời hơn là thế gian. Hãy xin Chúa cho mỗi người chúng ta biết sống đơn sơ, liêm chính, quảng đại, nhất là biết dùng những gì Chúa ban không phải để vun đắp cho riêng mình, mà để lan tỏa tình yêu Chúa. Khi đó, chúng ta sẽ trở thành những người bạn đích thực, những chứng nhân sống động của Tin Mừng, và đến ngày sau hết, chính Chúa sẽ mở rộng cánh cửa Nước Trời để đón ta vào dự tiệc sự sống đời đời. Đó mới là phần gia nghiệp thật sự, là phần quý giá không ai lấy đi được, là kho báu vĩnh cửu mà Thiên Chúa dành sẵn cho những ai trung tín và biết yêu mến Người hơn mọi sự.

Lm. Anmai, CSsR