Thứ Sáu sau thứ Tư Lễ Tro : Ý NGHĨA ĂN CHAY TRONG ĐỜI SỐNG ĐỨC TIN

Thứ Sáu sau thứ Tư Lễ Tro

Thứ Sáu đầu tháng, ngày đền tạ Trái Tim Cực Thánh Chúa Giêsu

Thánh nữ Pe-pê-tu-a và Thánh nữ Phê-li-xi-ta, Tử đạo

Is 58,1-9a; Mt 9,14-15

HIỆP THÔNG VỚI CHÚA GIÊSU – Ý NGHĨA ĂN CHAY TRONG ĐỜI SỐNG ĐỨC TIN

Tin Mừng theo thánh Mátthêu hôm nay (Mt 9, 14-15) mang đến một câu hỏi đầy ý nghĩa: “Tại sao chúng tôi và các người Pha-ri-sêu ăn chay, mà môn đệ ông lại không ăn chay?” Câu trả lời của Đức Giêsu mở ra một chiều kích mới mẻ về ý nghĩa của việc ăn chay, không chỉ dừng lại ở nghi thức bên ngoài, mà còn nhấn mạnh đến mối tương quan nội tâm với chính Ngài, Chàng Rể đang hiện diện giữa nhân loại. Lời dạy của Chúa Giêsu làm sáng tỏ rằng ăn chay không chỉ là hành động tôn giáo, mà là cách để sống hiệp thông sâu sắc với mầu nhiệm khổ nạn và phục sinh của Người.

Hình ảnh Chàng Rể trong bài Tin Mừng mang một ý nghĩa biểu tượng phong phú. Chàng Rể chính là Đức Giêsu, Đấng đến để kết giao giao ước mới với nhân loại, một giao ước của tình yêu và lòng thương xót. Khi Chàng Rể còn ở với họ, không có lý do gì để khách dự tiệc phải than khóc hay ăn chay. Nhưng khi Chàng Rể bị đem đi, nghĩa là khi Đức Giêsu chịu đau khổ, bị giết chết và rời xa các môn đệ, đó là thời gian của tang chế, của hy sinh, và cũng là lúc cần thiết để ăn chay nhằm hồi tâm và kết hợp với Đấng đã hiến mạng sống mình vì nhân loại.

Ăn chay trong truyền thống Do Thái là một dấu chỉ của sám hối và khiêm nhường trước Thiên Chúa. Các ngôn sứ như Joel và Isaia đã từng kêu gọi dân Chúa ăn chay, không chỉ để giữ lề luật mà còn để bày tỏ lòng thống hối, thay đổi cuộc sống và trở về với Thiên Chúa. Tuy nhiên, Chúa Giêsu đã làm mới ý nghĩa của ăn chay, không phải như một nghi thức hình thức mà là một hành động diễn tả mối tương quan sâu sắc với Thiên Chúa.

Khi Chúa Giêsu nhắc đến việc “Chàng Rể bị đem đi,” Ngài muốn chỉ về cuộc khổ nạn và cái chết của mình trên thập giá. Sự đau khổ của Chúa Giêsu không chỉ là một biến cố lịch sử, mà còn là trung tâm của công trình cứu chuộc. Bằng cách ăn chay, các tín hữu không chỉ tưởng nhớ đến cuộc khổ nạn của Đức Kitô, mà còn tham dự vào mầu nhiệm ấy bằng chính sự hy sinh của bản thân. Ăn chay trở thành một hành vi hiệp thông, một sự kết hợp giữa đau khổ của mỗi người và sự đau khổ của Chúa Giêsu.

Đức Giêsu nhấn mạnh rằng ăn chay không phải là mục đích tự thân, mà là một phương thế để con người đến gần Thiên Chúa hơn. Mùa Chay là thời gian đặc biệt để các tín hữu thực hành việc ăn chay, cầu nguyện và làm việc bác ái. Qua đó, họ được mời gọi từ bỏ những gì không cần thiết, giảm bớt những điều làm cản trở mối tương quan với Thiên Chúa, để tâm hồn được rộng mở đón nhận ân sủng.

Ăn chay còn mang ý nghĩa thanh luyện: thanh luyện thể xác khỏi những ham muốn bất chính, thanh luyện tâm hồn khỏi những vướng bận của tội lỗi. Nó giúp con người tỉnh thức trước những giá trị vĩnh cửu, thay vì bị cuốn vào những điều phù phiếm của thế gian. Khi biết chấp nhận hy sinh nhỏ bé, chúng ta học cách chiến thắng bản thân, sống vị tha và trưởng thành hơn trong đức tin.

Chúa Giêsu không chỉ dạy chúng ta về ý nghĩa của ăn chay, mà chính Ngài đã làm gương qua cuộc sống của mình. Bốn mươi ngày chay tịnh trong hoang địa trước khi bắt đầu sứ vụ là minh chứng hùng hồn cho tinh thần tự hiến và kết hợp với Chúa Cha. Ngài không chỉ hy sinh mạng sống mình trên thập giá, mà còn mời gọi mỗi người bước theo con đường ấy bằng cách từ bỏ chính mình, vác thập giá hằng ngày và hiệp nhất với Ngài.

Ăn chay không phải chỉ là từ chối một bữa ăn hay một món ăn yêu thích, mà là từ bỏ những gì làm cản trở chúng ta sống đời sống thiêng liêng sâu sắc hơn. Những hy sinh nhỏ bé trong cuộc sống hằng ngày như nhịn nhục, tha thứ, hay phục vụ người khác cũng chính là những hình thức ăn chay mà Chúa mời gọi. Qua đó, chúng ta không chỉ noi gương Chúa Giêsu, mà còn trở nên giống Ngài trong hành trình cứu độ.

Lời Chúa hôm nay đặt ra một câu hỏi căn bản cho mỗi người chúng ta: Chúng ta đang sống như thế nào để xứng đáng với tình yêu và sự hy sinh của Chúa? Cuộc sống của chúng ta có hướng về sự sống đời đời mà Chúa Giêsu đã chuẩn bị qua cái chết và sự phục sinh của Ngài không? Hay chúng ta vẫn bị cuốn vào vòng xoáy của lợi ích cá nhân, tham vọng và những giá trị phù du?

Mùa Chay là thời gian thuận tiện để nhìn lại đời sống, để điều chỉnh những gì lệch lạc và làm mới lại mối tương quan với Thiên Chúa. Đây không chỉ là thời gian của sự hy sinh, mà còn là thời gian của niềm vui và hy vọng, vì qua những đau khổ nhỏ bé mà chúng ta dâng lên, chúng ta đang bước vào sự sống viên mãn với Chúa Giêsu.

Lời mời gọi ăn chay trong bài Tin Mừng hôm nay không chỉ là một nghi thức tôn giáo, mà là lời mời gọi sống hiệp thông với Đức Kitô trong mầu nhiệm khổ nạn và phục sinh. Chúng ta được mời gọi ăn chay không chỉ bằng miệng, mà bằng cả trái tim; không chỉ để từ bỏ, mà còn để nhận lại ân sủng và sự sống từ nơi Thiên Chúa.

Lạy Chúa, xin dạy chúng con biết từ bỏ những gì không thuộc về Ngài, để tâm hồn chúng con được thanh sạch, xứng đáng đón nhận ân sủng Ngài ban. Xin cho mỗi hy sinh nhỏ bé trong đời sống hằng ngày của chúng con được hợp nhất với hy sinh cao cả của Chúa, để chúng con trở nên chứng nhân sống động cho tình yêu và lòng thương xót của Ngài trong thế giới hôm nay.

Lm. Anmai, CSsR