Thứ Hai Tuần XXV Thường niên
Er 1,1-6; Lc 8,16-18
SỐNG NHƯ NGỌN ĐÈN CHIẾU SÁNG TRONG ĐÊM TỐI
Trong Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu dùng một hình ảnh rất đời thường để nói về sứ mạng và đời sống đức tin của người Kitô hữu: “Chẳng có ai đốt đèn, rồi lấy hũ che đi hoặc đặt dưới gầm giường, nhưng đặt trên đế, để những ai đi vào thì nhìn thấy ánh sáng.” Chỉ một câu đơn sơ như thế, nhưng đủ để thức tỉnh lương tâm chúng ta về lý do tồn tại của đời sống Kitô hữu: sống là để chiếu sáng, sống là để người khác nhìn thấy ánh sáng của Thiên Chúa nơi mình. Chúa Giêsu không nói đến một ngọn đèn rực rỡ hay lớn lao, mà chỉ là ngọn đèn nhỏ – nhưng nếu được đặt đúng chỗ, đúng vị trí, nó sẽ làm sáng cả căn phòng. Điều đó cho thấy, trong kế hoạch cứu độ, Thiên Chúa không cần những gì to tát nơi chúng ta, nhưng Ngài cần chúng ta trung thành để sống đúng với căn tính của mình, như một ngọn đèn được thắp lên và được đặt trên đế, để soi chiếu.
Từ hình ảnh ngọn đèn, Chúa Giêsu mở ra một chân lý sâu sắc hơn: “Vì chẳng có gì bí ẩn mà lại không trở nên hiển hiện, chẳng có gì che giấu mà người ta lại không biết và không bị đưa ra ánh sáng.” Đó không chỉ là lời cảnh báo, mà là một lời mời gọi sống chân thật. Trong cái nhìn của Thiên Chúa, không có gì là ẩn khuất mãi mãi. Dù con người có che giấu, giấu mặt, hoặc giả hình trước người đời, thì rồi sự thật vẫn sẽ có ngày được phơi bày. Thiên Chúa là ánh sáng, và Ngài không đồng hành với bóng tối của sự gian dối, ích kỷ hay thỏa hiệp. Ngài muốn con cái của Ngài sống minh bạch, sống đơn sơ, sống như ánh sáng không ngại bị nhìn thấy, không cần phải giấu mình, vì không có gì để phải xấu hổ hay hối tiếc. Chúa Giêsu không chỉ nói về hành vi, mà còn nói về thái độ nội tâm. Một người sống trong ánh sáng là người biết khiêm tốn, sẵn sàng để cho Lời Chúa soi sáng và hướng dẫn mình, không tìm cách lẩn tránh, không đóng cửa lòng mình lại với sự thật.
Nhưng điểm quan trọng và then chốt của đoạn Tin Mừng lại nằm ở câu cuối: “Vậy hãy để ý tới cách thức anh em nghe. Vì ai đã có, thì được cho thêm; còn ai không có, thì ngay cái họ tưởng là có, cũng sẽ bị lấy mất.” Chúa Giêsu không nói “hãy nghe nhiều”, nhưng nói “hãy để ý tới cách thức anh em nghe.” Bởi vì trong đời sống đức tin, điều quan trọng không phải chỉ là nghe bao nhiêu, mà là nghe thế nào. Người nghe mà mở lòng, lắng sâu, suy gẫm và để cho Lời Chúa sinh hoa trái trong cuộc sống – đó mới là người “đã có”, và sẽ “được cho thêm.” Còn người nghe cách hời hợt, nghe mà không áp dụng, nghe mà không hoán cải – thì dù tưởng là mình đã biết, đã hiểu, nhưng kỳ thực là “không có gì”, và rồi cũng sẽ bị mất luôn ánh sáng Lời Chúa.
Đây chính là lúc mỗi người chúng ta được mời gọi xét lại đời sống của mình: tôi đang nghe Lời Chúa như thế nào? Tôi có thật sự để tâm lắng nghe, nghiền ngẫm, và để Lời ấy uốn nắn đời mình không? Hay tôi chỉ nghe như một thói quen, một nghi thức lặp lại trong phụng vụ, một thông tin lướt qua tai mà không chạm đến trái tim? Nhiều khi chúng ta nghe rất nhiều bài giảng, thuộc rất nhiều đoạn Kinh Thánh, nhưng lại không để cho một câu nào thật sự biến đổi mình. Lời Chúa trở thành “ánh sáng dưới gầm giường” – nghĩa là bị che khuất bởi sự thờ ơ, bởi cuộc sống quá vội vàng, bởi nỗi sợ dấn thân hay bởi một con tim đầy khép kín.
Hình ảnh ngọn đèn được đặt dưới gầm giường là hình ảnh buồn cho đời sống đức tin bị “giấu đi” – vì sợ hãi, vì ngại khó, vì thỏa hiệp với bóng tối. Một ngọn đèn không được đặt trên đế sẽ không làm ích gì cho ai, và sẽ sớm tàn lụi. Cũng vậy, một người tín hữu chỉ giữ đạo cách riêng tư, âm thầm, không dám sống và làm chứng giữa đời, sẽ dần đánh mất lửa tin trong lòng mình. Đạo không phải là điều để cất giấu, nhưng là ánh sáng cần được lan tỏa. Ánh sáng ấy không phải từ chúng ta, nhưng là từ chính Chúa – Đấng đã đặt Thánh Thần Ngài trong lòng mỗi người khi chịu Phép Rửa. Vấn đề là chúng ta có để ánh sáng ấy chiếu ra không, hay lại tìm cách giấu nó vì ngại va chạm, vì sợ bị hiểu lầm, vì không muốn “khác” người khác?
Thế giới hôm nay rất cần ánh sáng. Ánh sáng của sự thật, của lòng nhân hậu, của công lý, của khiêm nhường, của tha thứ, và của tình yêu không điều kiện. Chúng ta không thể thay đổi thế giới bằng những cuộc tranh cãi hay những tuyên bố đạo đức, nhưng chúng ta có thể thắp lên một ngọn đèn trong chính môi trường mình đang sống. Một người mẹ kiên nhẫn với con cái, một người cha trung tín trong công việc, một người giáo dân sống công chính, một người trẻ biết cầu nguyện và chọn lựa theo lương tâm ngay lành – tất cả đều là những ngọn đèn nhỏ, nhưng Thiên Chúa cần, Giáo Hội cần, xã hội cần. Ánh sáng không cần lớn, chỉ cần đúng chỗ, đúng lúc, sẽ soi đường cho người khác.
Sứ mạng của người Kitô hữu là trở thành ánh sáng – không phải để phô trương, nhưng để dẫn lối. Ánh sáng của ta không phải là ánh hào quang lấp lánh, mà là ánh sáng của đức tin sống động, của lòng trung thành trong những việc nhỏ, của sự hiện diện âm thầm mà vững vàng. Khi chúng ta tha thứ cho người làm hại mình, khi chúng ta chọn sự thật thay vì gian dối, khi chúng ta sống tử tế với người yếu thế, khi chúng ta không a dua theo đám đông, khi chúng ta quỳ gối cầu nguyện giữa những bon chen – là lúc ánh sáng ấy đang chiếu tỏa. Chúa không cần ta làm những điều vĩ đại, nhưng cần ta dám sống trung thực mỗi ngày.
Và trên hết, để có thể trở thành ánh sáng, chúng ta cần để Lời Chúa trở thành ngọn lửa trong tim mình. Đừng để Lời ấy chỉ vang lên trên bục giảng, nhưng hãy để nó vang lên trong lối sống, trong cách đối xử, trong từng quyết định của ta. Hãy lắng nghe Lời Chúa như lắng nghe tiếng của một người cha yêu thương đang dạy con mình. Hãy để ánh sáng Lời ấy thiêu đốt sự giả hình, đốt cháy tính kiêu căng, soi sáng những góc tối trong lòng ta. Khi Lời Chúa trở thành ánh sáng cho đôi mắt, lửa cho con tim và sức mạnh cho đôi tay – thì cả cuộc đời ta sẽ là một “ngọn đèn được đặt trên đế”, và ai đi vào cuộc đời ta cũng sẽ “nhìn thấy ánh sáng”.
Lm. Anmai, CSsR