Thứ Ba Tuần II Mùa Vọng
(Tr) Thánh Gioan Đi-ê-go (Juan Diego)
Mt 18, 12-14
“Chúa không muốn những kẻ bé nhỏ phải hư đi”
THÁNH GIOAN ĐI-Ê-GÔ VÀ TÌNH YÊU THIÊN CHÚA DÀNH CHO NGƯỜI BÉ MỌN

Tin Mừng hôm nay đưa chúng ta vào trọng tâm của mạc khải Kitô giáo: lòng thương xót vô biên của Thiên Chúa đối với những con người bé nhỏ, lạc lối và bị bỏ rơi. Đức Giêsu đã dùng hình ảnh rất quen thuộc với người dân Do Thái – hình ảnh người mục tử – để mô tả lòng yêu thương của Thiên Chúa dành cho từng con chiên, đặc biệt là con chiên đi lạc. Một trăm con chiên – một số tròn đầy – nhưng chỉ một con đi lạc đã khiến người mục tử không ngần ngại bỏ lại chín mươi chín con trên núi để lên đường tìm kiếm.
Hành động ấy xét theo lẽ thường là không hợp lý, thậm chí có vẻ liều lĩnh, nhưng đó lại là lẽ thường của tình yêu. Tình yêu không tính toán theo kiểu hiệu quả hay số lượng. Tình yêu của Thiên Chúa không phải là thứ tình yêu chia đều cho tất cả như một bảng thống kê, nhưng là tình yêu dành trọn vẹn cho từng người. Đó là thứ tình yêu có thể bỏ lại chín mươi chín để đi tìm một, và nếu tìm được, thì lại mừng vui hơn vì con chiên ấy, không phải vì nó hơn hẳn những con khác, nhưng vì nó là đứa đang cần đến lòng thương xót nhất.
Hình ảnh con chiên lạc là hình ảnh của nhân loại trong thân phận yếu đuối, dễ sa ngã, lạc hướng và đánh mất mối tương quan với Thiên Chúa. Nhưng trong ánh nhìn của Đức Giêsu, con chiên lạc không phải là kẻ bị ruồng bỏ, mà là người cần được cứu chuộc, cần được đưa về. Điều quan trọng trong dụ ngôn này không chỉ là sự thất lạc, nhưng là phản ứng của người mục tử – một sự lên đường, một hành động chủ động tìm kiếm, một lòng kiên nhẫn và hy sinh. Không có lời quở trách nào dành cho con chiên lạc, không có sự kết án nào dành cho nó, mà chỉ có một niềm vui lớn lao khi tìm được nó. Và kết luận của dụ ngôn là một câu đầy an ủi: “Cha các con ở trên trời không muốn để một trong những kẻ bé nhỏ này phải hư đi”.
Cụm từ “kẻ bé nhỏ” ở đây không chỉ mang ý nghĩa thể lý hay tuổi tác, mà mang ý nghĩa thiêng liêng sâu sắc. Đó là những người khiêm tốn, đơn sơ, nghèo hèn, bị thế gian lãng quên, không có tiếng nói, không có địa vị. Nhưng chính những người ấy lại là đối tượng ưu tiên trong tình yêu của Thiên Chúa. Chính vì thế, Nước Trời được hứa ban cho những ai có tâm hồn như trẻ nhỏ (x. Mt 18,3-4). Họ là những người đặt trọn niềm tin nơi Chúa, không cậy dựa vào sức mình, và luôn sống trong sự lệ thuộc vào tình yêu Thiên Chúa.
Trong ánh sáng của Tin Mừng này, chúng ta chiêm ngắm đời sống của Thánh Gioan Đi-ê-go – một người bé nhỏ theo đúng nghĩa mà Tin Mừng muốn nói. Ngài không phải là một học giả, không phải là một nhà thần học, cũng không phải là một người có ảnh hưởng trong xã hội. Ngài chỉ là một nông dân nghèo thuộc tầng lớp bản địa ở Mexico vào thế kỷ XVI – một người dường như vô danh trong con mắt của thế gian, nhưng lại được Đức Maria tuyển chọn làm người trung gian cho một sứ điệp lớn lao mang tính lịch sử: xây dựng một ngôi đền kính Đức Mẹ và đưa biết bao người đến với Con của Mẹ. Sự kiện Đức Mẹ Guadalupe hiện ra với Thánh Gioan Đi-ê-go năm 1531 không chỉ là một cuộc hiện ra mang tính cá nhân, mà là một biểu tượng mạnh mẽ cho thấy Thiên Chúa yêu thương và nâng cao những ai khiêm tốn và bé nhỏ. Thánh Gioan Đi-ê-go đã được Đức Maria gọi bằng tiếng mẹ đẻ – tiếng Nahuatl – để truyền đạt tình yêu mẫu tử của Mẹ cho dân bản địa. Hành động ấy xóa tan mọi khoảng cách ngôn ngữ, văn hóa và giai cấp, mở ra một con đường cho sự hội nhập đức tin và văn hóa. Gioan Đi-ê-go không chỉ là sứ giả, mà còn là biểu tượng cho một lối sống đức tin đơn sơ, khiêm nhường, phó thác và trung thành.
Ngài đã không sợ hãi khi phải đến gặp Giám mục để truyền đạt lời Mẹ, dù biết mình thấp hèn và có thể không được tin. Ngài cũng không nản lòng khi bị từ chối lần đầu, nhưng tiếp tục vâng lời Mẹ. Và chính sự kiên trì đó, cùng với dấu lạ trên tấm áo choàng tilma mang hình ảnh Đức Mẹ, đã mở đường cho hàng triệu người dân bản địa Mexico đón nhận đức tin Công giáo. Thánh Gioan Đi-ê-go không giảng thuyết bằng lời lẽ hùng biện, nhưng bằng đời sống yêu mến và tín thác. Ngài là hiện thân của con chiên nhỏ được Chúa tìm thấy và nâng cao, trở nên ánh sáng giữa dân mình.
Chiêm ngắm hình ảnh Thánh Gioan Đi-ê-go, chúng ta được mời gọi trở về với căn tính Kitô hữu của mình – không phải là sự thành công, chức vị hay ảnh hưởng xã hội, mà là sự trung tín và khiêm tốn trong đời sống đức tin. Nơi mỗi người chúng ta, vẫn còn đó những lạc lối: có thể là lạc lối trong lối sống duy vật, trong đam mê ích kỷ, trong việc thờ ơ với tha nhân, trong nỗi tuyệt vọng về chính mình. Nhưng Tin Mừng hôm nay nhắc chúng ta nhớ: Thiên Chúa không bao giờ từ bỏ. Người vẫn luôn đi tìm. Và nếu chúng ta để cho Người tìm thấy, thì niềm vui của Thiên Chúa sẽ vỡ òa như một bữa tiệc cứu độ.
Trong đời sống mục vụ và cộng đoàn, dụ ngôn con chiên lạc cũng là một lời nhắc nhở cho Giáo Hội: sứ mạng chính yếu không phải là giữ gìn những gì đang có, nhưng là dám ra đi để tìm kiếm những ai đang mất, đang đau khổ, đang bị loại trừ. Một Giáo Hội chỉ lo bảo toàn chín mươi chín con chiên còn lại mà bỏ mặc con chiên lạc là một Giáo Hội đã xa rời sứ mạng của Đức Kitô. Tinh thần truyền giáo, chăm sóc người bé mọn, tìm kiếm những người lạc xa đức tin – tất cả đều là những biểu hiện cụ thể của tình yêu thương xót.
Hơn thế nữa, dụ ngôn hôm nay cũng mời gọi chúng ta thay đổi cái nhìn về giá trị con người. Thế gian thường đề cao thành công, sức mạnh, quyền lực; còn Tin Mừng lại nâng cao sự bé nhỏ, yếu đuối, khiêm nhường. Trong xã hội hôm nay, có quá nhiều người bị loại trừ: người nghèo, người khuyết tật, người nghiện ngập, người tù tội, người ly hôn, người thất vọng, người sống trong bóng tối tinh thần. Họ chính là những “con chiên lạc” của thời đại. Nếu chúng ta sống Tin Mừng, chúng ta phải có cái nhìn của người mục tử, phải có trái tim của Đức Giêsu, và phải có bước chân ra đi tìm kiếm như Thánh Gioan Đi-ê-go ngày xưa đã không ngại lên đường.
Lễ kính Thánh Gioan Đi-ê-go hôm nay là một cơ hội đặc biệt để chúng ta nhìn lại đời sống đức tin của mình: tôi có đang đi lạc khỏi con đường yêu thương của Thiên Chúa không? Tôi có đang là người tìm kiếm hay đang chờ người khác phải đến với tôi? Tôi có nhận ra giá trị của những người bé mọn trong cộng đoàn và xã hội chưa? Tôi có can đảm để ra khỏi vùng an toàn, để dấn thân cho những ai đang bị bỏ rơi không? Và tôi có sẵn lòng để Chúa dùng đời tôi như một “tấm tilma” mang hình ảnh yêu thương, để người khác có thể nhận ra dung mạo của Đức Maria và Đức Kitô qua chính tôi không?
Nguyện xin Thánh Gioan Đi-ê-go, vị thánh của những người bé mọn, dạy chúng ta biết khiêm nhường sống đức tin giữa đời thường, biết lắng nghe và vâng lời trong mọi hoàn cảnh, biết trung thành dù không được hiểu, và nhất là biết trở nên những khí cụ đơn sơ trong tay Thiên Chúa. Xin Ngài cầu bầu cho mỗi người chúng ta luôn được lòng thương xót của Chúa tìm thấy, nâng đỡ và sai đi, để chúng ta cũng góp phần nhỏ bé vào công trình cứu độ mà Thiên Chúa đang thực hiện qua Hội Thánh và qua chính đời sống khiêm tốn của từng tín hữu. Amen.
Lm. Anmai, CSsR
